Sinh viên cần làm gì để tự tin trong giao tiếp và làm việc tại nước ngoài?

Công nheo mắt đăm chiêu, cố hiểu cuộc trò chuyện bằng tiếng Anh đang diễn ra rất nhanh với nhiều sắc thái và cách diễn đạt. Công đến từ Việt Nam, có trình độ tiếng Anh tốt vì bắt đầu học ngoại ngữ từ năm 12 tuổi, chủ yếu là ở trên lớp.

Sau khi hoàn thành tấm bằng danh dự về Ngôn ngữ học ứng dụng vào năm 2014, Công làm trợ giảng tại Việt Nam trong vòng bốn năm. Năm 2019, Công đến Úc. Công đã hoàn thành chương trình Thạc sĩ và Tiến sĩ hoàn toàn bằng tiếng Anh, trước khi gia nhập Viện Phát triển bền vững Monash (MSDI) với tư cách là nghiên cứu sinh tiến sĩ vào năm 2023.

Mặc dù vậy, anh cho rằng làm việc trong môi trường nói tiếng Anh vẫn gây ra nhiều khó khăn trong giao tiếp cho những người không phải là người bản xứ: “Xuất thân là một người châu Á, tôi đã quen với việc im lặng và đợi người khác đặt câu hỏi cho mình trước khi nói. Tôi nhận thấy rằng ở Úc, người ta đánh giá cao các giá trị đóng góp, chủ động và tự tin chia sẻ ý tưởng và quan điểm của mình. Nói cách khác, trong các cuộc trò chuyện ở đây, mọi người thay phiên nhau nói, ngắn hơn và nhanh hơn nhiều so với những gì mà tôi đã quen”.

Công cho rằng hạn chế về mặt kiến thức xã hội cũng là một phần lý do khiến anh bối rối. “Khi ăn trưa hoặc tán gẫu với đồng nghiệp, tôi thường cảm thấy lạc lõng vì không có những kiến thức cần thiết để tham gia. Tôi không biết nhiều về lối sống, tiếng lóng, các môn thể thao, trò chơi hay địa điểm du lịch của người Úc. Tôi cũng không hiểu một số câu nói đùa của người bản xứ.

Mặc dù trình độ tiếng Anh của tôi nói chung là tốt, tôi vẫn gặp một số khó khăn khi sử dụng tiếng Anh tại nơi làm việc. Đôi khi tôi cũng khá chật vật để nghe hiểu giọng địa phương hoặc những cách diễn đạt đa dạng của đồng nghiệp, cũng như trong việc diễn đạt ý tưởng của mình một cách rõ ràng, hiệu quả và chuyên nghiệp trong giao tiếp bằng lời nói hoặc văn bản”.

Tầm quan trọng của sinh viên quốc tế

Sinh viên quốc tế là một bộ phận dân cư quan trọng và đa dạng của nước Úc. Họ làm giàu cho xã hội và nền kinh tế Úc theo nhiều cách khác nhau.

Theo Bộ Giáo dục, Kỹ năng và Việc làm tại Úc, đã có 882.482 lượt đăng ký vào các cơ sở giáo dục tại nước này từ các sinh viên quốc tế vào năm 2020, chiếm 33,6% tổng số lượt đăng ký.

Nhiều sinh viên trong số đó mong muốn tìm kiếm việc làm tạm thời hoặc lâu dài tại Úc sau khi học xong. Tuy nhiên, làm việc tại một đất nước mới với nền văn hóa mới đặt ra nhiều thách thức cho du học sinh, đặc biệt là trong giao tiếp.

Giao tiếp là kỹ năng tối quan trọng để thành công trong sự nghiệp, khi việc này không chỉ liên quan đến trình độ ngôn ngữ mà còn liên quan tới nhận thức về văn hóa, kỹ năng kết nối với mọi người và năng lực xã hội.

Điều này đặc biệt quan trọng đối với những sinh viên quốc tế đang bước vào môi trường với văn hóa làm việc mới. Mặc dù vậy, Công cho rằng vẫn còn khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành trong việc giải quyết nhu cầu và trải nghiệm của sinh viên quốc tế một cách triệt để.

Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy nhà tuyển dụng có cái nhìn tiêu cực về kỹ năng giao tiếp và khả năng hòa nhập văn hóa của sinh viên quốc tế, đồng thời bày tỏ nghi ngờ về cam kết làm việc lâu dài của họ khi so sánh với chi phí tuyển dụng và đào tạo.

Ngoài ra, một báo cáo của Pumble (2021) tiết lộ rằng 86% nhân viên và giám đốc điều hành cho rằng những bất cập tại nơi làm việc là do sự thiếu hợp tác và giao tiếp hiệu quả giữa các nhân viên. Mặt khác, các nhóm giao tiếp hiệu quả có thể tăng năng suất lên tới 25%.

Tại sao kỹ năng giao tiếp lại quan trọng trong môi trường làm việc?

Dựa trên kinh nghiệm cá nhân của Công, kỹ năng giao tiếp trong môi trường làm việc rất quan trọng vì một số lý do sau đây.

Tránh hiểu lầm

Thông tin sai lệch có thể dẫn đến nhầm lẫn, chậm trễ, sai sót hoặc xung đột trong công việc. Ví dụ: Nếu bạn viết một email mơ hồ cho các thành viên trong nhóm hoặc sếp của mình, họ có thể bỏ sót thông tin hoặc chỉ dẫn quan trọng, thậm chí hiểu sai điều bạn muốn diễn đạt.

Học hỏi và nhờ giúp đỡ

Khi bạn bắt đầu một công việc mới, có rất nhiều điều phải học hỏi và thích nghi. Bạn cần rèn luyện khả năng đặt đúng câu hỏi cho đúng người bằng cách sử dụng ngôn ngữ phù hợp. Ví dụ: nếu bạn cần trợ giúp trong một nhiệm vụ hoặc dự án, bạn nên biết cách tiếp cận người giám sát hoặc đồng nghiệp của mình một cách lịch sự và tôn trọng, cũng như biết cách giải thích vấn đề một cách rõ ràng và ngắn gọn.

Xây dựng các mối quan hệ

Có mối quan hệ tốt với đồng nghiệp có thể làm cho công việc trở nên thú vị và hiệu quả hơn. Bạn cần có cách giao tiếp hiệu quả với từng mối quan hệ khác nhau, chẳng hạn như đồng nghiệp, cấp trên, khách hàng hoặc các bên liên quan. Bạn cũng cần tham gia vào các hoạt động tập thể như ăn trưa hoặc uống cà phê với đồng nghiệp, dự các cuộc họp và sự kiện hay tham gia tán gẫu.

Sinh viên quốc tế có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp bằng cách nào?

●    Học cách bắt đầu, duy trì và tiếp tục các cuộc hội thoại tiếng Anh: Những kỹ năng này bao gồm việc biết cách bắt đầu cuộc trò chuyện với người mà bạn không biết rõ, duy trì cuộc trò chuyện bằng cách đặt câu hỏi hoặc đưa ra nhận xét và kết thúc cuộc trò chuyện một cách lịch sự và phù hợp. Bạn cũng cần biết cách tiếp tục câu chuyện dang dở bằng cách gửi email hoặc tin nhắn để cảm ơn ai đó đã dành thời gian cho bạn, đã giúp đỡ bạn hoặc để nhắc họ nhớ về những việc đã thảo luận trước đó.

●    Mở rộng kiến thức xã hội: Tìm hiểu thêm về văn hóa và xã hội (lịch sử, chính trị, địa lý, nghệ thuật, giải trí, thể thao, v.v…). Bạn có thể đọc sách báo, xem phim và các chương trình truyền hình, nghe podcast và các chương trình phát thanh, v.v… Bạn cũng có thể hỏi đồng nghiệp về những mối quan tâm cũng như sở thích của họ và học hỏi thêm từ đó

●    Thực hành truyền đạt ý tưởng một cách rõ ràng, hiệu quả và chuyên nghiệp: Việc này đòi hỏi bạn chọn từ ngữ và giọng điệu phù hợp với đối tượng và mục đích giao tiếp, sử dụng đúng ngữ pháp và chính tả, sắp xếp suy nghĩ một cách logic và mạch lạc, cung cấp đủ thông tin để hỗ trợ các luận điểm, tránh sử dụng những từ ngữ chuyên môn hoặc tiếng lóng có thể gây nhầm lẫn cho người nghe hoặc người đọc, v.v… Bạn có thể thực hành bằng cách viết email, báo cáo, thuyết trình hoặc phát biểu và xin phản hồi từ cấp trên hoặc đồng nghiệp.

●    Tương tác trực tiếp: Việc này có nghĩa là bạn phải bước ra khỏi vùng an toàn của mình và tương tác với người khác trong các tình huống khác nhau. Hãy thử tham gia các câu lạc bộ hoặc hội nhóm mà bạn quan tâm, tham gia workshop hoặc hội thảo có liên quan đến lĩnh vực chuyên môn, tham gia hoạt động tình nguyện, kết bạn với người dân địa phương và học hỏi cách giao tiếp của họ.

Kỹ năng giao tiếp là điều cần thiết để thành công trong môi trường làm việc. Để duy trì kỹ năng giao tiếp thành thạo, bạn cần liên tục học tập và thực hành.

Từng là một du học sinh và hiện đang làm việc tại Đại học Monash, Công đã học được rất nhiều khó khăn và cơ hội liên quan đến kỹ năng giao tiếp. Anh hy vọng những lời khuyên này có thể giúp ích cho những sinh viên quốc tế đang gặp phải trở ngại tương tự.