Đà Nẵng trước nguy cơ thiếu nước sinh hoạt vì xâm nhập mặn

Ngày 1/5, báo cáo thủy văn tháng 5 của Đài khí tượng thủy văn khu vực Trung Trung Bộ cho thấy, tại khu vực thành phố Đà Nẵng, tình trạng xâm nhập mặn ở hạ lưu các sông có khả năng tăng trong tháng tới. Lưu lượng dòng chảy trung bình tháng 5/2023 trên sông Vu Gia tại Thành Mỹ ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm, thiếu hụt 69%. Hiện mực nước trên các hồ chứa thủy điện thượng nguồn sông Vu Gia ở mức thấp hơn từ 3 tới 20 m so với mực nước bình thường, dung tích các hồ đạt từ 54-90% so với dung tích bình thường. Đài khí tượng thủy văn khu vực Trung Trung Bộ cảnh báo tình trạng xâm nhập mặn có khả năng ảnh hưởng xấu đến nguồn nước phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt tại địa phương.

Trước tình hình trên, ngày 30/4, Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Đà Nẵng Võ Tấn Hà đã ký công văn gửi Công ty cổ phần Cấp nước Đà Nẵng đề nghị công ty đảm bảo an toàn nguồn nước cho thành phố. Công ty phải thường xuyên theo dõi chặt chẽ tình hình nhiễm mặn tại cửa thu nước thô vào Nhà máy nước Cầu Đỏ và mực nước tại đập dâng An Trạch; vận hành tối đa năng lực hiện có của các trạm bơm phòng mặn trong trường hợp nước sông Cẩm Lệ bị nhiễm mặn nặng. Trong quá trình vận hành, nếu xác định có nguy cơ thiếu nước, công ty khẩn trương báo cáo Sở Xây dựng để kịp thời tham mưu các phương án phù hợp, tuyệt đối không để bị động trong việc triển khai các giải pháp cấp nước cho thành phố.

Theo quy trình vận hành, khi độ mặn nước sông Cẩm Lệ tại khu vực cửa thu nước thô vào Nhà máy nước Cầu Đỏ thấp hơn 200mg/l, Công ty cổ phần Cấp nước Đà Nẵng lấy nước trực tiếp từ sông Cẩm Lệ. Khi độ mặn nước sông Cẩm Lệ từ 200-1.000 mg/l, công ty điều chỉnh giảm lưu lượng nước được lấy trực tiếp từ sông Cẩm Lệ và tiến hành lấy nước sông Yên từ trạm bơm phòng mặn An Trạch. Khi độ mặn nước sông Cẩm Lệ lớn hơn 1.000mg/l, công ty đóng kín cửa thu nước tại sông Cẩm Lệ và tiến hành bơm nước sông Yên với công suất tối đa từ trạm bơm phòng mặn An Trạch.

Trường hợp trong 24 giờ liên tục độ mặn nước sông Cẩm Lệ vẫn lớn hơn 1.000 mg/l mà việc khai thác nước từ trạm bơm phòng mặn An Trạch không đủ cung cấp nước, công ty phải báo cáo để Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng xem xét, quyết định điều chỉnh chế độ vận hành xả nước của các hồ thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia để giảm mặn theo quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn.

Trước đó, Công ty cổ phần Cấp nước Đà Nẵng cũng đã có thông báo về việc chủ động phòng ngừa thiếu nước trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5. Theo công ty, thành phố Đà Nẵng sẽ đón số lượng du khách về nghỉ lễ nên nhu cầu dùng nước trên địa bàn sẽ tăng cao, đặc biệt vào giờ cao điểm. Thêm vào đó, hiện nay, nguồn nước sông cầu Đỏ bị nhiễm mặn, độ mặn vượt ngưỡng 1.000 mg/l kéo dài liên tục. Để chủ động ứng phó xâm nhập mặn để đảm bảo cấp nước đủ nhu cầu sử dụng trên địa bàn thành phố trong dịp lễ này, công ty đã tăng cường công tác giám sát chất lượng nước nguồn và đảm bảo an toàn vận hành các nhà máy, chuẩn bị các phương tiện cần thiết để phục vụ cho công tác cấp nước được an toàn.

Tuy nhiên, để chủ động và đảm bảo nước sử dụng trong các ngày nghỉ lễ, công ty khuyến nghị các khách hàng sử dụng nước cần có biện pháp chủ động tích trữ nước trong giờ thấp điểm, có kế hoạch sử dụng nước tiết kiệm, hợp lý. Đồng thời, khách hàng cần thường xuyên kiểm tra hệ thống cấp nước sau đồng hồ đo đếm, đề phòng rò rỉ, gây thất thoát nước.

Một trong những nguyên nhân khiến thành phố Đà Nẵng đứng trước nguy cơ thiếu nước, là do sự chậm trễ đưa vào vận hành Nhà máy nước Hòa Liên. Ngày 29/3 vừa qua, UBND thành phố Đà Nẵng đã tổ chức lễ khánh thành Nhà máy nước Hòa Liên, lấy nguồn nước từ sông Cu Đê (xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng), đây là giải pháp để tránh phụ thuộc vào nguồn nước sông Cẩm Lệ như hiện nay. Dự án Nhà máy nước Hòa Liên có tổng vốn đầu tư từ ngân sách 1170 tỷ đồng, công suất 120.000 m3/ngày đêm.

Tuy nhiên đến nay, đã hơn 1 tháng kể từ khi khánh thành, Nhà máy nước Hòa Liên vẫn chưa đi vào hoạt động, theo báo cáo của các sở ngành là do gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong công tác vận hành. Cụ thể, đây là dự án có nguồn vốn đầu tư công nên phải giao cho đơn vị quản lý là Trung tâm Quản lý hạ tầng đô thị thuộc Sở Xây dựng, đơn vị này vừa được thành phố bổ sung chức năng cung cấp nước sạch cuối năm 2022 nên chưa có kinh nghiệm vận hành nhà máy nước. Ngoài ra, Nhà máy nước Hòa Liên cũng đang vướng về đơn giá nước tính với người dân. Dự kiến đơn giá nước sẽ được tạm tính theo giá của Nhà máy nước Cầu Đỏ (Công ty cổ phần Cấp nước Đà Nẵng), tuy nhiên chi phí vận hành của các nhà máy nước khác nhau, hiện chưa thống nhất được công suất vận hành phù hợp cho Nhà máy nước Hòa Liên để đảm bảo thu chi…