Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo từ nguồn tài nguyên bản địa

Trong bối cảnh hiện nay, xuất hiện hai xu hướng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mà nhiều cá nhân, doanh nghiệp tại Gia Lai đang theo đuổi là khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mở và khởi nghiệp dựa vào tài nguyên bản địa. 

Khởi nghiệp sáng tạo mở là mô hình khởi nghiệp dựa trên việc kết nối nguồn lực, kiến thức và công nghệ từ nhiều bên khác nhau để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ mới, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Công ty TNHH Dược thảo LiLa (trụ sở tại thôn Tân Phong, xã Tân An, huyện Đăk Pơ) do chị Nguyễn Thị Thu Trang làm chủ là một ví dụ điển hình về đổi mới sáng tạo mở tại Gia Lai. Công ty của chị Trang hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh các sản phẩm trà thảo dược chăm sóc sức khỏe từ nguồn dược liệu tự nhiên sẵn có của tỉnh như: linh chi, đinh lăng, dâu tằm, lạc tiên, linh chi rừng, trà tam thất… Trong số đó, sản phẩm trà linh lăng của Công ty đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Ngoài ra, Công ty còn đầu tư nghiên cứu, sáng tạo thêm các sản phẩm mới lạ như: trà lợi sữa, các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe phụ nữ... được đóng gói bắt mắt, đảm bảo chất lượng và an toàn cho người tiêu dùng. Đội ngũ nhân sự của công ty có chuyên môn và chất lượng cao ở các ngành công nghệ sinh học, dược, y học cổ truyền. Thị phần của Công ty chủ yếu tập trung tại Thành phố Hồ Chí Minh, Gia Lai và một số tỉnh lân cận.

Theo chị Nguyễn Thị Thu Trang – Giám đốc Công ty TNHH Dược thảo LiLa, khó khăn lớn nhất là việc đưa sản phẩm ra thị trường và tạo dựng uy tín cho thương hiệu. Để giải quyết vấn đề này, Công ty đã áp dụng các giải pháp như: tăng cường hợp tác với các đối tác trong nước, tham gia các triển lãm, hội chợ, sự kiện về dược liệu và trà thảo dược; tiếp cận những nền tảng công nghệ số (như: sàn thương mại điện tử Lazada, Shopee; các kênh mạng xã hội TikTok, Facebook, Zalo)… nhằm quảng bá các sản phẩm đến với người tiêu dùng. Nhờ vậy, Công ty đã tạo được sự tin tưởng và hài lòng cho khách hàng và đối tác. 

Khác với khởi nghiệp sáng tạo mở, mô hình khởi nghiệp dựa vào tài nguyên bản địa do anh Đỗ Mạnh Cương ở xã Ayun, huyện Mang Yang sáng lập là Tổ mây tre đan tại làng Đê Kjiêng - một mô hình đang có điểm nhấn của địa phương. Anh Cương thành lập tổ nghề này từ nghề đan lát truyền thống của người bản địa Tây Nguyên tạo ra các sản phẩm thời trang từ mây tre của người dân bản địa trong sinh hoạt thường ngày. Trải qua nhiều khó khăn, đến đầu năm 2023,  hướng đi mới của tổ mây tre đan đã có những đơn hàng về kẹp tóc, vali, túi xách thời trang đầu tiên. 

Anh Đỗ Mạnh Cương chia sẻ, sau nhiều trăn trở, anh quyết định đi theo con đường khởi nghiệp dựa vào tài nguyên có sẵn tại địa phương. Dựa vào nguồn nguyên liệu, văn hoá, truyền thống, đặc sản… để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng, tính sáng tạo cao, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng và xu hướng hiện đại nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng của văn hóa Tây Nguyên. Ngoài ra, anh Cương còn gửi gắm mong muốn góp phần bảo tồn và phát triển nghề truyền thống của người dân tộc thiểu số, tạo ra việc làm và thu nhập cho người dân địa phương.

Để khơi dậy và phát huy tiềm năng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tỉnh Gia Lai đã triển khai nhiều hoạt động và chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cá nhân trong lĩnh vực này. Cụ thể, tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc thi ý tưởng; xây dựng các khu công nghệ cao, cổng thông tin khởi nghiệp; kết nối các doanh nghiệp với các nguồn vốn, thị trường và chuyên gia đào tạo nâng cao năng lực cho các doanh nhân và nhân viên; tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch và công bằng.

Ông Nguyễn Ngọc Cường - Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai cho biết, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại địa phương vẫn còn nhiều thách thức, hạn chế như: thiếu nguồn nhân lực có chất lượng và trình độ cao; thiếu sự kết nối và hợp tác giữa các bên liên quan trong hệ sinh thái khởi nghiệp; thiếu sự quan tâm, tham gia của cộng đồng; thiếu sự chấp nhận và ủng hộ của thị trường; thiếu sự linh hoạt và sáng tạo trong việc áp dụng các quy định pháp luật. 

Để khắc phục những khó khăn này, ông Cường cho biết, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tạo ra một môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp, cá nhân có ý tưởng, đam mê và năng lực khởi nghiệp. Tỉnh cũng tăng cường việc quảng bá, vinh danh và tôn vinh những doanh nghiệp, cá nhân tiêu biểu trong lĩnh vực này, nhằm tạo ra sự lan tỏa và khích lệ cho cộng đồng khởi nghiệp.

Từ những câu chuyện khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mở và khởi nghiệp từ tài nguyên bản địa ở Gia Lai, có thể thấy được sự nỗ lực, sáng tạo và đam mê của các doanh nghiệp, cá nhân trong việc phát triển kinh tế địa phương, góp phần vào sự nghiệp phát triển chung của đất nước. Đây cũng là một minh chứng cho thấy việc khởi nghiệp không chỉ là một xu hướng hiện đại mà còn là cách để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, truyền thống và tài nguyên bản địa.