Hiến kế triển khai Trung tâm liên kết nông sản vùng ĐBSCL

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Việt Trường cho biết, vùng Đồng bằng sông Cửu Long có quy mô kinh tế ngày càng mở rộng, năm 2020 đạt 970.000 tỷ đồng, chiếm 11,95% GDP cả nước. Đây là vựa lúa, trung tâm sản xuất thủy sản, trái cây lớn nhất cả nước, đóng vai trò quan trọng bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và xuất khẩu.

Tuy nhiên, nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn gặp nhiều khó khăn như phát triển phân tán, quy mô nhỏ lẻ, giá trị kinh tế thấp; nguồn nhân lực, tỷ lệ lao động qua đào tạo thấp nhất so với các vùng khác trong cả nước. Hạ tầng giao thông nội và liên vùng vẫn thiếu và yếu. Biến đối khí hậu vẫn còn tác động đến toàn vùng…

Riêng thành phố Cần Thơ, ông Trần Việt Trường cho biết, hàng năm thành phố đóng góp khoảng 1,47% GDP cả nước, khoảng 3,2% GRDP của 5 thành phố trực thuộc Trung ương và khoảng 9,45% GRDP của vùng. Tổng sản phẩm bình quân đầu người đạt 74,5 triệu đồng, gấp 7,1 lần so năm 2005; cao hơn GDP bình quân đầu người cả nước (64,49 triệu đồng), đứng vị trí thứ 5 so với các thành phố trực thuộc Trung ương và trong tốp đầu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cho rằng, kết quả này cũng chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của Cần Thơ trong mối liên kết vùng.

Giám đốc VCCI Cần Thơ Nguyễn Phương Lam phát biểu tham luận tại Diễn đàn. 

Đánh giá về kinh tế Đồng bằng sông Cửu Long, ông Nguyễn Phương Lam, Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Chi nhánh Cần Thơ cho biết, những năm qua kinh tế vùng tăng trưởng có phần ổn định nhưng đang chậm dần so với các vùng kinh tế khác. Cơ cấu kinh tế không đổi trong nhiều năm qua, cần một chương trình chuyển đổi mạnh mẽ. Nông nghiệp là thế mạnh của vùng nhưng nhiều rủi ro, ít nhà đầu tư còn công nghiệp chế biến là lợi thế của vùng, rất dễ kêu gọi đầu tư nhưng chưa được khai thác đúng tiềm năng...

Theo ông Lam, Cần Thơ có vị trí vô cùng quan trọng trong phát triển ngành chế biến và dịch vụ. Thành phố cũng đang được sự quan tâm đặc biệt với nhiều nghị quyết quan trọng, mở đường cho sự phát triển… Theo định hướng phát triển nông nghiệp trong Quy hoạch tích hợp, mục tiêu tổng quát của Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 là trở thành trung tâm kinh tế nông nghiệp bền vững, năng động và hiệu quả cao của quốc gia, khu vực và thế giới…

Theo Nghị quyết số 45/2022/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ có nội dung thành lập, tổ chức và hoạt động của Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ. 

Trung tâm được xây dựng với định hướng chiến lược trở thành hạt nhân của nền kinh tế nông nghiệp hiện đại, với vai trò liên kết nguồn lực sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản của cả vùng Việc hình thành Trung tâm tại thành phố Cần Thơ với mục tiêu "Một điểm đến đa dịch vụ", có vai trò gắn kết 3 nhà: Nhà nông - Nhà sản xuất (thương nhân, doanh nghiệp nông sản) - Doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Báo cáo về đề án thành lập trung tâm, ông Nguyễn Khánh Tùng, Viện trưởng Viện Kinh tế - Xã hội thành phố Cần Thơ cho biết, trung tâm sẽ có 2 khu với tổng diện tích 250ha; trong đó, khu 1 quy mô 50 ha tại tại quận Bình Thủy (giáp đường Võ Văn Kiệt, giáp khu đất dự kiến quy hoạch mở rộng Cảng hàng không Quốc tế Cần Thơ) có các chức năng văn phòng, quản lý, dịch vụ, tiếp vận hậu cần (logistics), hội chợ triển lãm, kiểm dịch…

Còn khu 2 của trung tâm có diện tích 200 ha tại huyện Cờ Đỏ, với chức năng là trung tâm công nghiệp nông nghiệp, khu sản xuất, chế biến… Ngoài ra, trung tâm có mối liên kết có tính hệ thống với các trung tâm khác trong vùng theo quy hoạch của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và với các trung tâm dịch vụ logistics, cảng biển tại Cần Thơ.

Trung tâm dự kiến thu hút đầu vào cơ sở hạ tầng khoảng 6.600 tỷ đồng và hơn 9.000 tỷ đồng từ các nhà đầu tư vào khai thác thứ cấp trong thời gian tới. Qua đó góp phần tăng kim ngạch xuất nhập khẩu cho các mặt hàng Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là giúp người dân, doanh nghiệp chủ động tổ chức sản xuất, ổn định thị trường tiêu thụ, nâng cao giá trị nông sản thông qua việc nâng cao năng lực xuất khẩu hàng nông sản góp phần vào tăng trưởng GRDP, phát triển kinh tế nông nghiệp của vùng.

Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Việt Trường cho rằng, diễn đàn hướng đến mục tiêu là nhận diện xu thế và tầm quan trọng của trung tâm liên kết tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long để tạo tiếng nói chung, ghi nhận các giải pháp khả thi tổ chức triển khai khi trung tâm được phê duyệt, nhất là giải quyết điểm nghẽn chung của vùng về khâu tổ chức, sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản của vùng, các chế chính sách thu hút nhà đầu tư, kết nối hạ tầng giao thông, logistics, giải phóng mặt bằng, tái định cư,... phục vụ cho trung tâm liên kết.

"Các kết quả kỳ vọng này sẽ giúp UBND thành phố Cần Thơ có bước chuẩn bị tốt cho việc triển khai các cơ chế đặc thù theo tinh thần Nghị quyết số 45/2022/QH15 của Quốc hội; trong đó có Trung tâm Liên kết sản xuất chế biến tiêu thụ nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long tại thành phố Cần Thơ", Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ nhấn mạnh.