Yếu tố kích thích tình trạng tẩy trắng san hô toàn cầu

Rạn san hô Great Barrier ở ngoài khơi bang Queensland, Australia bị tẩy trắng trên diện rộng, ngày 7/3/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo kênh CNN (Mỹ), một số chuyên gia quan ngại đây có thể là thời kỳ tẩy trắng tồi tệ nhất được ghi nhận trong lịch sử.

Cơ quan khí quyển và đại dương quốc gia (NOAA) và Sáng kiến Rạn san hô quốc tế (ICRI) ngày 15/4 cảnh báo hơn 54% diện tích rạn san hô trên thế giới đã bị tẩy trắng trong năm qua, ảnh hưởng đến ít nhất 53 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm các khu vực rộng lớn ở Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

Ông Derek Manzello tại NOAA nhận định: “Có khả năng sự kiện này sẽ sớm vượt qua mức đỉnh 56,1% trước đó. Tỷ lệ các khu vực rạn san hô gặp phải căng thẳng nhiệt ở mức độ trắng đã tăng khoảng 1% mỗi tuần”

Khi san hô chịu áp lực từ các đợt nắng nóng ở biển, chúng sẽ thải ra tảo sống trong mô của chúng. Tảo góp phần tạo ra cả màu sắc và phần lớn năng lượng của san hô, dẫn đến tình trạng tẩy trắng. Nếu nhiệt độ đại dương không trở lại bình thường, hiện tượng tẩy trắng có thể dẫn đến cái chết hàng loạt của san hô, đe dọa đến nhiều loài và chuỗi thức ăn phụ thuộc vào chúng.

Đây cũng được coi là sự kiện tẩy trắng toàn cầu lần thứ tư trên thế giới và là lần thứ hai trong thập niên qua. Những lần tẩy trắng được ghi nhận trước đây là vào năm 1998, 2010 và giữa những năm 2014-2017.

Cá mập sống tại rạn san hô ở Khu bảo tồn biển Hol Chan, Ambergris Cay, Belize, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong năm qua, tẩy trắng hàng loạt đã được ghi nhận ở các khu vực bao gồm Florida và vùng Caribe, Mexico, Brazil, Australia, Nam Thái Bình Dương, Biển Đỏ, Vịnh Ba Tư, Indonesia và Ấn Độ Dương bao gồm bờ biển phía Đông Châu Phi và Seychelles.

Giáo sư Ove Hoegh-Guldberg tại Đại học Queensland (Australia), đã dự đoán về sự kiện tẩy trắng hàng loạt này từ nhiều tháng trước. Ngày 15/4, ông chia sẻ: “Vấn đề đáng lo ngại là chúng ta không nắm được thay đổi nhiệt độ lớn này có thể kéo dài bao lâu”

12 tháng vừa qua là thời điểm nóng nhất được ghi nhận trên Trái Đất và nhiệt độ đại dương đã tăng vọt. Theo dữ liệu từ Cơ quan theo dõi biến đổi khí hậu Copernicus của Liên minh châu Âu (EU), nhiệt độ bề mặt nước biển toàn cầu đạt mức cao kỷ lục vào tháng 2 và một lần nữa vào tháng 3.

Vào tháng 2, các nhà khoa học tại chương trình Theo dõi Rạn san hô thuộc NOAA đã bổ sung ba cấp độ mới vào bản đồ cảnh báo tẩy trắng san hô, tạo điều kiện để các nhà khoa học đánh giá quy mô mới của hiện tượng tăng nhiệt dưới nước.

Hiện tượng El Nino, đã góp phần làm tăng nhiệt độ đại dương chưa từng có. NOAA dự đoán La Nina có thể đến từ tháng 6 đến tháng 8 năm nay, sẽ mang lại “tia hy vọng” cho các rạn san hô. Tuy nhiên, ông Manzello của NOAA lưu ý rằng hiện tượng tẩy trắng vẫn xảy ra trong giai đoạn La Nina của vài năm qua.

Các nhà khoa học dự đoán rằng khi nhiệt độ tăng lên 2 độ C- mức mà thế giới có thể đạt vào năm 2050 - khoảng 99% san hô trên Trái Đất sẽ chết. Ngoài việc là môi trường sống thiết yếu cho sinh vật biển, các rạn san hô còn đóng vai trò quan trọng đối với các cộng đồng ven biển trên thế giới bởi chúng hoạt động như một hệ thống phòng thủ chống lại mối đe dọa từ lũ lụt do bão và mực nước biển dâng, đồng thời cung cấp sinh kế và nguồn thực phẩm quan trọng cho khoảng một tỷ người trên toàn cầu.