Xuất khẩu đã giảm gần một nửa, doanh nghiệp gỗ còn mệt mỏi với hoàn thuế chậm

Doanh nghiệp sử dụng gỗ rừng trồng chưa được hoàn thuế VAT khoảng 1.000 tỉ đồng - Ảnh: A.TÙNG

Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest) vừa có công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT), Bộ Tài Chính đề nghị tháo gỡ khó khăn đối với việc xác nhận nguồn gốc gỗ rừng trồng trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT).

Theo Viforest, gỗ rừng trồng trong nước hiện đã trở thành nguồn cung gỗ nguyên liệu quan trọng nhất cho ngành chế biến gỗ xuất khẩu của Việt Nam. Nguồn cung này là nền tảng đối với sự phát triển và lớn mạnh của ngành gỗ, góp phần đem lại nguồn thu trên 14 tỉ USD mỗi năm thông qua các mặt hàng gỗ xuất khẩu của ngành. 

Tuy nhiên, từ đầu năm 2022 đến nay, các doanh nghiệp xuất khẩu sử dụng nguồn gỗ rừng trồng, đặc biệt các doanh nghiệp có sử dụng lượng cung gỗ rừng trồng lớn như doanh nghiệp dăm, ván bóc/ván ép, viên nén đang đối mặt với khó khăn, đặc biệt trong khâu hoàn thuế VAT.

Trong bối cảnh xuất khẩu các mặt hàng gỗ của Việt Nam vào các thị trường lớn như Mỹ, EU và Anh đang suy giảm 40-50%, dòng tiền đầu vào của các doanh nghiệp đang bị ách tắc trong khâu hoàn thuế VAT làm cho các doanh nghiệp đã khó khăn càng khốn đốn hơn. 

Theo ước tính, lượng thuế VAT các doanh nghiệp sử dụng gỗ rừng trồng chưa được hoàn tính đến nay đã lên tới khoảng 1.000 tỉ đồng, với hàng trăm doanh nghiệp hiện chưa được hoàn thuế. Có doanh nghiệp có số tiền thuế chưa được hoàn lên tới 200 tỉ đồng, nhiều doanh nghiệp 40-50 tỉ đồng. Trong khi quy định hoàn thuế không quá 40 ngày.

Khó khăn trong khâu hoàn thuế hiện đã dẫn đến thực trạng một số doanh nghiệp phải dừng xuất khẩu, một số doanh nghiệp hoạt động cầm chừng.

Theo Viforest, lý do chủ yếu dẫn đến tình trạng ách tắc trong việc hoàn thuế VAT như hiện nay là do hướng dẫn của Tổng cục Thuế tại một số văn bản coi gỗ và các mặt hàng gỗ được làm từ gỗ rừng trồng trong nước là các mặt hàng có độ rủi ro cao về thuế, yêu cầu các cục thuế địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, phối hợp với cơ quan công an, hải quan, chính quyền địa phương… trong việc xác minh nguồn gốc gỗ.

"Việc kiểm tra, giám sát doanh nghiệp như hiện nay không những làm ách tắc các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mà còn tạo ra tâm lý lo sợ trong cộng đồng doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, các yêu cầu chi tiết của cơ quan thuế về việc xác minh nguồn gốc gỗ nguyên liệu hiện đang không nhất quán với các quy định có liên quan theo hướng dẫn của Bộ NN&PTNT" - Viforest nhấn mạnh và cho rằng các quy định không sát với thực trạng của chuỗi cung hiện tại có thể tạo ra rủi ro cho cả chuỗi cung, khi một số doanh nghiệp phải tìm cách hợp pháp hóa nguồn gỗ nguyên liệu của mình thông qua việc lách luật.

Để giải quyết tình trạng ách tắc trong việc hoàn thuế VAT hiện nay, nhằm tránh nguy cơ đóng cửa đối với hàng trăm doanh nghiệp, Viforest đề nghị Bộ NN&PTNT và Bộ Tài chính có sự thống nhất giữa 2 bộ để hướng dẫn cụ thể cho các doanh nghiệp trong việc thực hiện các yêu cầu có liên quan tới việc xác định nguồn gốc gỗ và hồ sơ lâm sản trong quá trình hoàn thuế.

Cơ hội tỉ USD từ viên nén gỗ

TTO - Châu Âu đối mặt thiếu năng lượng vào mùa đông, viên nén gỗ VN được săn tìm, có cơ hội vượt lên thành mặt hàng xuất khẩu tỉ USD. Dù làm từ những tạp phẩm là chính nhưng vẫn còn không ít rào cản với mặt hàng này.