Tranh cãi việc doanh nghiệp Nhật Bản làm ăn có 'dính' đến quân đội Myanmar

Dự án khu phức hợp Y Complex tại Yangon, Myanmar - Ảnh: REUTERS

Dự án được nhắc đến là khu phức hợp văn phòng và khách sạn Y Complex. Công trình này được xây dựng trên khu đất thuộc sở hữu của quân đội ở gần chùa Shwedagon, thành phố Yangon. Y Complex chỉ là một trong nhiều tài sản và dự án có liên hệ với quân đội Myanmar.

Các nguồn tin doanh nghiệp và quan chức Chính phủ Nhật Bản xác nhận với Reuters các khoản thanh toán cho Y Complex bắt đầu từ năm 2017.

Dù không phải đầu tư bất hợp pháp, Reuters đánh giá thông tin này vẫn khá nhạy cảm khi Liên Hiệp Quốc (LHQ) đã lên tiếng về tình hình tại Myanmar. Sau khi quân đội Myanmar giành lại quyền lực hôm 1-2, có 261 người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình phản đối động thái này.

Cụ thể, công ty xây dựng Fujita, nhà quản lý bất động sản Tokyo Tatemono và hãng đầu tư quốc doanh JOIN của Nhật đã thành lập liên doanh là công ty Y Complex để thực hiện dự án. 

Theo Reuters, liên doanh này đã thanh toán tiền thuê đất cho Y Complex thông qua đối tác tại địa phương là Yangon Technical and Trading (YTT).

YTT là một công ty con của tập đoàn tư nhân Myanmar, Ayeyar Hinthar, chuyên kinh doanh trong các lĩnh vực nông nghiệp, ngân hàng, chăm sóc sức khỏe và bất động sản.

Theo JOIN, việc thi công Y Complex đã dừng lại sau chính biến hôm 1-2 vì lo ngại đối với an toàn của công nhân.

Trong khi đó, Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) - cũng là một hãng quốc doanh - cho biết họ tham gia hỗ trợ tài chính cho dự án này từ năm 2018.

Chánh Văn phòng Nội các Katsunobu Kato, người phát ngôn cấp cao nhất của Chính phủ Nhật Bản, thừa nhận sự tham gia của JOIN và JBIC trong dự án Y Complex, thông qua một công ty có mục đích đặc biệt.

Trả lời các câu hỏi của Reuters, ông cho biết bản thân hiểu rằng không công ty nào có quan hệ kinh doanh trực tiếp với quân đội Myanmar.

Ông Kyi Tha, một lãnh đạo của YTT, cho biết khu đất này là do Bộ Quốc phòng Myanmar cho thuê và đem lại lợi ích cho Chính phủ Myanmar.

Các công ty tham gia dự án Y Complex nói rằng họ nghĩ tiền thuê sẽ về tay của chính phủ dân sự Myanmar, không phải quân đội.

Ông Ryota Nagao, một quan chức thuộc phòng chính sách quốc tế của Bộ Nhà đất Nhật Bản, cho biết bộ này đánh giá dự án Y Complex không phải làm ăn cùng quân đội Myanmar dù là “trực tiếp hay gián tiếp”.

Lý do ông Nagao đưa ra là vì phía Nhật xem Bộ Quốc phòng là một cơ quan thuộc Chính phủ Myanmar.

Quân đội Myanmar thả '15 xe buýt chật ních' với hàng trăm người biểu tình?

TTO - 15 xe buýt chật ních những người biểu tình bị lực lượng an ninh Myanmar bắt giữ đã rời khỏi nhà tù Insein ở Yangon sáng 24-3, theo các nhân chứng và những nhóm hoạt động nhân quyền Myanmar.