Toàn văn dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII

Với mong muốn xin ý kiến và đóng góp của đoàn viên, thanh niên, tuổi trẻ cả nước và các tầng lớp nhân dân làm cho dự thảo được hoàn thiện hơn, Tuổi Trẻ Online xin giới thiệu toàn văn của dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII. 

BÁO CÁO CHÍNH TRỊ 

CỦA BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐOÀN KHÓA XI 

(dự thảo lần 6)

---------------

BỒI ĐẮP LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG, GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG VĂN HÓA CHO THANH THIẾU NHI; XÂY DỰNG ĐOÀN VỮNG MẠNH; ĐOÀN KẾT, PHÁT HUY TINH THẦN XUNG KÍCH, SÁNG TẠO, TRÁCH NHIỆM CỦA THANH NIÊN, THỰC HIỆN KHÁT VỌNG PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC PHỒN VINH, HẠNH PHÚC

Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII là sự kiện chính trị quan trọng của tuổi trẻ Việt Nam, đánh dấu sự nỗ lực, thành tựu cơ bản của tổ chức Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong 5 năm qua. 

Nhiệm kỳ XI của Đoàn diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó dự báo; đất nước đứng trước nhiều thuận lợi, thời cơ, nhiều vấn đề mới đặt ra. 

Kinh tế nước ta duy trì được sự ổn định, vững chắc, tốc độ tăng trưởng duy trì ở mức khá cao. Chính trị, xã hội ổn định; giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ có nhiều đổi mới, phát triển; văn hóa, xã hội đạt nhiều kết quả quan trọng, đời sống của nhân dân được cải thiện rõ rệt. 

Bên cạnh đó, đất nước đứng trước những thách thức của quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển của khoa học công nghệ, các vấn đề an ninh phi truyền thống, an ninh mạng. Đặc biệt là những thách thức mới do tác động của đại dịch COVID-19 và khủng hoảng kinh tế toàn cầu gây ra.

Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn đặt niềm tin sâu sắc vào thế hệ trẻ và đã có nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để chăm lo, giáo dục, bồi dưỡng, phát huy vai trò của thanh niên. 

Với những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử của đất nước sau hơn 35 năm đổi mới, thế hệ trẻ ngày càng có điều kiện để phát triển toàn diện, học tập nâng cao trình độ, tiếp cận với khoa học, công nghệ; đời sống vật chất, thể chất, tinh thần được nâng lên. 

Phần lớn thanh niên có tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; luôn vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội; tiếp tục phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, khẳng định bản lĩnh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tích cực hoạt động xã hội, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng. 

Tuy nhiên, còn nhiều thách thức đặt ra đối với công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi cũng như đối với sự phát triển của thanh thiếu nhi hiện nay như: quy mô dân số thanh niên ngày càng giảm, xu hướng già hóa dân số; các vấn đề về chuyển dịch cơ cấu lao động trong thanh niên và sự ra đời của nhiều ngành nghề mới; vấn đề việc làm, thu nhập, nhà ở còn thấp, thiếu ổn định, đặc biệt là ảnh hưởng của đại dịch COVID-19; tỉ lệ lao động đã qua đào tạo còn thấp; trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, kỹ năng nghề nghiệp còn thấp so với yêu cầu; những tác động đa chiều của mạng xã hội; vấn đề sức khỏe thể chất, tâm thần, tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật; biểu hiện lối sống thực dụng, thiếu lý tưởng, khát vọng của một bộ phận thanh thiếu niên… cũng đang đặt ra những khó khăn, thách thức cho công tác thanh niên, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi cũng như sự phát triển của thanh thiếu nhi.

Phần thứ nhất: ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI ĐOÀN TOÀN QUỐC LẦN THỨ XI

I. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC

1. Công tác giáo dục

Trong công tác giáo dục, tổ chức Đoàn các cấp luôn quan tâm, chú trọng đổi mới nội dung, phương thức giáo dục, đặc biệt việc thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được coi là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.

Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được các cấp bộ Đoàn triển khai đồng bộ và trở thành việc làm thường xuyên của mỗi cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh thiếu nhi, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của đoàn viên, thanh niên. Các giá trị, chuẩn mực trong hành vi, ứng xử của thanh thiếu nhi được các cấp bộ Đoàn xây dựng và triển khai có hiệu quả. 

Trách nhiệm nêu gương, tự giác học trước, làm theo trước của đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp đã được nâng lên. Nhiều tủ sách, chuyên trang online "Bác Hồ với thanh thiếu nhi" đã được triển khai. 

Các hoạt động tuyên truyền, thi tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác được tổ chức phong phú, hấp dẫn. Việc tổ chức học tập chuyên đề hằng năm được các cấp bộ Đoàn thực hiện nghiêm túc với nhiều cách làm mới. 

Các hoạt động tuyên dương, nhân rộng các điển hình thanh thiếu nhi tiên tiến học tập và làm theo Bác đã được triển khai sâu rộng. Nhiều đợt sinh hoạt chính trị trong toàn Đoàn được tổ chức thành công với sự tham gia của đông đảo đoàn viên, thanh niên.

Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được chú trọng và đổi mới về nội dung, phương thức, qua đó nhận thức, bản lĩnh chính trị của đoàn viên, thanh niên được nâng lên. Việc tổ chức nghiên cứu, tìm hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; học tập các bài lý luận chính trị, các quan điểm, chủ trương của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và các văn bản cụ thể hóa nghị quyết; chính sách, pháp luật của Nhà nước được triển khai hiệu quả với nhiều hình thức sáng tạo, đa dạng, hiện đại, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. 

Công tác giáo dục nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức cảnh giác cách mạng cho đoàn viên, thanh niên được đẩy mạnh. Nhiều hoạt động cung cấp thông tin, trang bị kiến thức, phương pháp, kỹ năng giúp thanh niên tự phòng ngừa, nâng cao bản lĩnh đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch được triển khai. Công tác nắm bắt, định hướng tình hình tư tưởng, dư luận xã hội trong thanh niên được thực hiện chủ động, đa dạng, thường xuyên, kịp thời.

Công tác giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc cho thanh thiếu nhi được triển khai hiệu quả, thường xuyên. Các đợt sinh hoạt chính trị cao điểm được tổ chức nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị quan trọng của Đảng, đất nước, của Đoàn, Hội, Đội, đã tác động tích cực đến nhận thức của đoàn viên, thanh thiếu nhi.

Nhiều hoạt động, sản phẩm tuyên truyền, giáo dục về truyền thống lịch sử được xây dựng với nội dung, phương thức hiện đại, phù hợp với nhu cầu của thanh thiếu nhi, đem lại hiệu quả tích cực. 

Các hoạt động về nguồn, đền ơn đáp nghĩa; chăm sóc, tôn tạo và phát huy giá trị các khu di tích lịch sử, di tích văn hóa có sức lan tỏa sâu rộng trong đoàn viên, thanh thiếu nhi, các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội, được ghi nhận, đánh giá cao như: Lễ thắp nến tri ân các anh hùng liệt sĩ, Hành trình về nguồn "Đền ơn đáp nghĩa", Cuộc thi "Tự hào Việt Nam", "Em yêu Tổ quốc Việt Nam", Liên hoan tuyên truyền ca khúc cách mạng.

Công tác giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi được quan tâm, chú trọng. Cuộc vận động "Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới" được triển khai đồng bộ trong toàn Đoàn, với những tiêu chí cụ thể phù hợp với lứa tuổi, trình độ nhận thức, đặc điểm, điều kiện sống, học tập, lao động của thanh thiếu nhi tại từng địa phương, đơn vị.

Thông tin tích cực được tăng cường, trong đó chú trọng tuyên truyền các phong trào thi đua yêu nước, gương người tốt, việc tốt trên các lĩnh vực của đời sống xã hội với phương châm "lấy cái đẹp dẹp cái xấu". 

Các cấp bộ Đoàn đã tăng cường phát hiện, bồi dưỡng, tuyên dương điển hình tiên tiến và huy động người nổi tiếng, có uy tín để định hướng, giáo dục thế hệ trẻ, góp phần giáo dục đoàn viên, thanh thiếu nhi lòng nhân ái, tính trung thực, trách nhiệm, tinh thần hiếu học, yêu lao động, ý thức giữ gìn và phát huy truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; chống các biểu hiện sai trái, tiêu cực, nhận thức lệch lạc trong cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu nhi, bài trừ các tệ nạn xã hội.

Các hoạt động xây dựng gia đình trẻ no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh được tổ chức đồng bộ trong toàn Đoàn, qua đó, nhiều gia đình trẻ tiêu biểu được tuyên dương. Các hoạt động thúc đẩy thói quen đọc sách được duy trì, góp phần làm phong phú đời sống văn hóa, tinh thần cho thanh thiếu nhi.

Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện với nội dung thiết thực, hình thức phong phú, qua đó góp phần hình thành thói quen "Sống và làm theo Hiến pháp và pháp luật" trong thanh thiếu nhi. Thường xuyên, kịp thời tuyên truyền các chính sách mới, hình thức đa dạng, qua đó nhận thức, ý thức pháp luật của đoàn viên, thanh niên được nâng lên một bước. 

Các cấp bộ Đoàn chú trọng tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng an ninh; các chủ trương, chính sách, pháp luật về thanh niên, qua đó phát huy vai trò của Đoàn và đoàn viên, thanh niên trong nêu cao trách nhiệm, ý thức bảo vệ chủ quyền đất nước, lợi ích quốc gia, dân tộc. Việc phối hợp với các ngành trong giáo dục, giúp đỡ, cảm hóa thanh thiếu niên chậm tiến; tham gia phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội được thực hiện tích cực, chủ động.

Hệ thống báo chí, phát thanh, truyền hình, xuất bản và các thiết chế văn hóa cho thanh thiếu nhi trong và ngoài Đoàn đóng góp tích cực vào công tác tuyên truyền, giáo dục thông qua các tuyến bài, bản tin, chuyên đề, chuyên trang, ấn phẩm, các mô hình, hoạt động chất lượng, hấp dẫn. 

Việc ứng dụng chuyển đổi số, tận dụng không gian mạng trong công tác tuyên truyền, giáo dục được thực hiện đồng bộ, quyết liệt trên nhiều nền tảng số và bước đầu đem lại hiệu quả tốt, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp. 

Tổ chức Đoàn đã tiên phong thực hiện việc kết nối hệ thống các trang cộng đồng trên mạng xã hội để tạo sự đồng bộ, lan tỏa trong công tác tuyên truyền, giáo dục; ra mắt ứng dụng di động "Thanh niên Việt Nam" để kết nối, thông tin, tuyên truyền và định hướng, giáo dục thanh niên. Các câu lạc bộ lý luận trẻ, báo cáo viên, dư luận viên xã hội, lực lượng nòng cốt của Đoàn được củng cố, kiện toàn, hiệu quả hoạt động được cải thiện.

2. Tổ chức các phong trào hành động cách mạng, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Nhiệm kỳ qua, 3 phong trào hành động cách mạng của Đoàn là "Thanh niên tình nguyện", "Tuổi trẻ sáng tạo", "Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc" được triển khai đồng bộ, sâu rộng, hiệu quả, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia; đóng góp quan trọng vào việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội và giữ gìn an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội; tạo môi trường thực tiễn sinh động để thanh niên phát triển toàn diện. Thông qua các phong trào, vị trí, vai trò, uy tín của tổ chức Đoàn và hình ảnh đoàn viên, thanh niên được khẳng định và ghi nhận.

2.1. Phong trào "Thanh niên tình nguyện" là phong trào chủ lực của Đoàn các cấp, đã cổ vũ và phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện của thanh niên. Nội dung, giải pháp, phương thức thực hiện phong trào ngày càng được đổi mới, linh hoạt phù hợp với xu hướng phát triển của thanh niên và nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Phong trào có tính hiệu triệu thanh niên tham gia tích cực, tạo nhiều dấu ấn tốt đẹp trong xã hội.

Tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới được triển khai rộng khắp, trở thành phong trào thi đua sôi nổi, thu hút đông đảo thanh niên và nhân dân tham gia, góp phần thúc đẩy việc xây dựng nông thôn mới về đích sớm hơn so với mục tiêu đề ra, thay đổi rõ rệt diện mạo nông thôn nước ta. 

Các cấp bộ Đoàn tập trung tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn; đời sống văn hóa ở nông thôn, bài trừ các hủ tục lạc hậu ở nông thôn; tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, xây dựng và sửa chữa các nhà văn hóa, xây dựng các sân chơi cho thiếu nhi, sửa chữa và làm đẹp các công trình, di tích lịch sử, văn hóa của địa phương; tham gia phát triển kinh tế ở nông thôn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật công nghệ trong hoạt động sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp, vay vốn phát triển sản xuất kinh doanh, đào tạo, tập huấn, hỗ trợ thanh niên tham gia chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP). 

Nhiều công trình, phần việc thanh niên tham gia xây dựng nông thôn mới được thực hiện hiệu quả. Các chính sách và giải pháp của Đoàn trong hỗ trợ thanh niên nông thôn được quan tâm, chú trọng, góp phần cải thiện thu nhập và nâng cao đời sống của thanh niên nông thôn. Chương trình trí thức trẻ tình nguyện tham gia tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới đạt kết quả cao.

Tình nguyện tham gia xây dựng đô thị văn minh được triển khai với nhiều mô hình, hoạt động sáng tạo, góp phần xây dựng cảnh quan môi trường đô thị xanh, sạch, đẹp, an toàn; xóa các điểm đen ô nhiễm môi trường; đảm bảo trật tự an toàn xã hội; xây dựng lối sống, nếp sống văn minh, ứng xử văn hóa. Các đội hình tình nguyện chuyên nhằm phối hợp, hỗ trợ các lực lượng chức năng trong đảm bảo trật tự an toàn xã hội địa bàn đô thị được nhân rộng. Nhiều công trình, phần việc thanh niên tham gia xây dựng đô thị văn minh, hiện đại được thực hiện hiệu quả.

Tình nguyện bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu được triển khai sâu rộng, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, từng bước góp phần thay đổi thái độ, hành vi, thói quen sống thân thiện với môi trường của đoàn viên, thanh thiếu nhi và cộng đồng. Nhiều chương trình, chiến dịch, mô hình hoạt động có sức lan tỏa, được xã hội ghi nhận và tiếp tục được nhân rộng, đặc biệt là các hoạt động triển khai đồng loạt từ trung ương đến địa phương. Tính liên kết trong tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu giữa tổ chức Đoàn các cấp với ngành tài nguyên - môi trường, chính quyền địa phương từng bước được hình thành thông qua các chương trình phối hợp cụ thể. 

Các cấp bộ Đoàn đã tập trung xây dựng, phát triển, phát huy các đội hình thanh niên xung kích tham gia phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, khắc phục hậu quả bão lũ, hạn hán, sạt lở bãi sông, bãi biển, triều cường, xâm nhập mặn đối với vùng ven biển, Đồng bằng sông Cửu Long, sông Hồng và Duyên hải miền Trung.

Tình nguyện tham gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông được các cấp bộ Đoàn tổ chức với nhiều hoạt động thiết thực. Toàn Đoàn tập trung tổ chức các hoạt động giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật giao thông cho đoàn viên, thanh thiếu nhi thông qua cuộc vận động "Thanh niên với văn hóa giao thông". 

Các đội hình phản ứng nhanh, đội hình tình nguyện đảm bảo trật tự an toàn giao thông được xây dựng và thực hiện hiệu quả. Nhiều mô hình đảm bảo an toàn giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy được triển khai ở các địa phương đã góp phần xóa "điểm đen" về an toàn giao thông.

Tình nguyện đảm bảo an sinh xã hội được tổ chức Đoàn thực hiện hiệu quả với các chương trình, hoạt động đa dạng, phong phú gắn với nhu cầu của đời sống xã hội. Vai trò của Đoàn các cấp được khẳng định rõ nét trong việc tham gia giải quyết các vấn đề bức xúc, vấn đề mới phát sinh, các hoạt động an sinh xã hội, tham gia phát triển cộng đồng, hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, người già neo đơn, thanh niên yếu thế, dễ bị tổn thương. 

Các chương trình tiếp sức đến trường, tiếp sức người bệnh, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm được triển khai sâu rộng. Các hoạt động tình nguyện ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn được thực hiện với nhiều nội dung, giải pháp đồng bộ, thiết thực. Đặc biệt, trong tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các cấp bộ Đoàn đã có nhiều hoạt động thiết thực hiệu triệu và phát huy thanh niên, nêu cao tinh thần "tiên phong, tương trợ, thích ứng", tham gia hiệu quả vào quá trình phòng chống dịch bệnh, hỗ trợ nhân dân, đặc biệt là thanh thiếu nhi bị ảnh hưởng do đại dịch.

Các cấp bộ Đoàn đã chú trọng tổ chức các hoạt động tình nguyện thường xuyên, tại chỗ, tình nguyện theo khối đối tượng, tình nguyện gắn với chuyên ngành học tập của sinh viên, lĩnh vực công tác của đoàn viên, thanh niên bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, ngành, địa phương; tham gia giải quyết những việc khó, vấn đề bức xúc trong xã hội góp phần gia tăng những giá trị mới trong phong trào thanh niên tình nguyện. Các chương trình, chiến dịch thanh niên tình nguyện được thực hiện hiệu quả, được xã hội ghi nhận, đánh giá cao. Hoạt động tình nguyện quốc tế với các nước láng giềng được mở rộng. Trung tâm thông tin nguồn lực Việt Nam hoạt động hiệu quả. Công tác kết nối, dẫn dắt, định hướng, hỗ trợ các câu lạc bộ, đội, nhóm tình nguyện được quan tâm triển khai, mang lại hiệu quả rõ nét. Tổ chức Đoàn đã tích cực tham mưu để Chính phủ ban hành Nghị định quy định về chính sách đối với thanh niên tình nguyện.

2.2. Phong trào "Tuổi trẻ sáng tạo"

Phong trào "Tuổi trẻ sáng tạo" đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trên các lĩnh vực, khơi dậy và thúc đẩy tinh thần sáng tạo của thanh thiếu nhi, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển của đất nước.

Sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học được các cấp bộ Đoàn triển khai với nhiều nội dung giải pháp thiết thực, hiệu quả. Thông qua các hoạt động, ngày hội, diễn đàn, hội nghị khoa học đã khuyến khích, tạo môi trường để đoàn viên, thanh niên đề xuất các sáng kiến, sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy và học, nâng cao chất lượng học tập; nghiên cứu và tập sự nghiên cứu khoa học. Đoàn viên, thanh niên, giảng viên trẻ, sinh viên đã chủ động đăng ký và thực hiện hiệu quả các đề tài khoa học để giải quyết các nhiệm vụ đặt ra trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh. Các cuộc thi sáng tạo trong thanh thiếu niên, nhi đồng được tổ chức rộng khắp, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh thiếu nhi tham gia.

Sáng tạo trong lao động, sản xuất, kinh doanh được tổ chức Đoàn triển khai thực hiện với nhiều cách làm, nội dung phong phú. Đoàn viên, thanh niên đã đề xuất được nhiều sáng kiến, cải tiến, ứng dụng khoa học công nghệ để tiết kiệm nguyên, nhiên, vật liệu, thời gian sản xuất; đổi mới, cải tiến kiểu dáng, mẫu mã sản phẩm, qua đó, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, gia tăng giá trị sản phẩm. 

Các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch; phát triển kinh tế biển, du lịch biển, đảo được xây dựng và triển khai hiệu quả ở nhiều địa phương. Đoàn các cấp đã chủ động, tích cực phối hợp với các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, đưa các sáng kiến, phát minh ứng dụng vào thực tiễn. Các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo được triển khai sâu rộng, có sức lan tỏa và thu hút đông đảo thanh niên tham gia. Nhiều công trình, phần việc thanh niên trong lao động, sản xuất, kinh doanh được triển khai thực hiện hiệu quả.

Sáng tạo trong công tác, phục vụ nhân dân đạt nhiều thành tựu và dấu ấn tốt đẹp, được xã hội và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Phong trào "Ba trách nhiệm" được triển khai theo hướng thực chất hơn, gắn với đặc thù và nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị, góp phần thúc đẩy tinh thần sáng tạo của cán bộ, công chức, viên chức trẻ, đóng góp hiệu quả vào quá trình cải cách hành chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp. 

Đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia đề xuất các sáng kiến đổi mới quy trình, thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tham mưu, phục vụ; các sáng kiến, giải pháp trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm chủ công nghệ, vũ khí, khí tài hiện đại. Nhiều chương trình, dự án, đề án gắn với nhiệm vụ chuyên môn và phục vụ nhu cầu đời sống dân sinh được thực hiện sáng tạo, hiệu quả. Các hội thi, hội thao, ngày hội sáng tạo trẻ, tuyên dương cán bộ, công chức, viên chức trẻ hằng năm được tổ chức sâu rộng, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. Công tác hỗ trợ, tư vấn cho người dân về chủ trương, chính sách, pháp luật, thủ tục hành chính được quan tâm, chú trọng với hình thức, cách làm linh hoạt, sáng tạo, được xã hội, nhân dân ghi nhận, ủng hộ.

Sáng tạo trong đời sống, sinh hoạt được các cấp bộ Đoàn triển khai với hình thức phong phú; thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên quan tâm, tham gia; đạt nhiều kết quả thiết thực, qua đó từng bước tạo thói quen sáng tạo trong thanh thiếu nhi. 

Đoàn viên, thanh niên đã đề xuất được nhiều sáng kiến, giải pháp phục vụ xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống, sinh hoạt hằng ngày. Tổ chức Đoàn đã triển khai nhiều hoạt động khuyến khích đoàn viên, thanh niên nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến vào đời sống; tham gia giải quyết các vấn đề khó khăn, bức xúc của cộng đồng như đảm bảo an toàn giao thông, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, bảo vệ môi trường, phòng chống tệ nạn xã hội.

2.3. Phong trào "Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc"

Phong trào "Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc" đã khơi dậy và phát huy mạnh mẽ tinh thần, trách nhiệm, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của thanh niên.

Xung kích thực hiện nhiệm vụ quốc phòng an ninh được toàn Đoàn triển khai nghiêm túc với nhiều giải pháp đồng bộ. Thông qua công tác tuyên truyền, nhận thức, trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên trong thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới được nâng lên. Tổ chức Đoàn đã củng cố và kiện toàn lực lượng nòng cốt trong cả hệ thống, thường xuyên nắm bắt thông tin, tăng cường các hoạt động tuyên truyền, định hướng về nền tảng tư tưởng, những quan điểm, chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước; đồng thời đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, nhất là trên không gian mạng, qua đó, góp phần nâng cao ý thức cảnh giác và sức đề kháng cho thanh niên, đồng thời, sẵn sàng ứng phó với các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống. 

Thông qua nhiều hoạt động thiết thực do Đoàn tổ chức, ý thức chấp hành, thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an nhân dân của đoàn viên, thanh niên được nâng cao. Ở nhiều cấp, đoàn viên, thanh niên được xác định là lực lượng xung kích trong thực hiện chiến lược xây dựng "thế trận lòng dân", đồng thời các cấp bộ Đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động "hậu phương quân đội", "hậu phương công an", tạo nền tảng vững chắc xây dựng nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân.

Xung kích tham gia xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại được thực hiện thường xuyên, trách nhiệm với vai trò trung tâm của Đoàn Thanh niên Công an và Thanh niên Quân đội. Các phong trào "Thanh niên Quân đội rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, quyết thắng", "Thanh niên Công an nhân dân học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy - Xung kích, sáng tạo, tình nguyện, lập công vì an ninh Tổ quốc" đã góp phần xây dựng đội ngũ thanh niên trong quân đội, công an tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống. 

Các chính sách đối với lực lượng vũ trang và chính sách hậu phương quân đội, công an được quan tâm, tham mưu hiệu quả. Các đơn vị đã tích cực tham mưu, đề xuất các giải pháp xây dựng nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Nhiều mô hình tuyên dương, giải thưởng được triển khai, tạo động lực và sức lan tỏa trong toàn quân và lực lượng Công an nhân dân. Nhiều gương cán bộ, chiến sĩ trẻ dũng cảm hy sinh vì bình yên của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân đã cổ vũ mạnh mẽ tinh thần dấn thân, sống đẹp trong thanh niên, được xã hội tri ân, ghi nhận. 

Thanh niên Quân đội, Công an là lực lượng nòng cốt, xung kích tham gia trách nhiệm, hiệu quả trong giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tổ chức tuần tra, bảo vệ đường biên, mốc giới; đấu tranh phòng chống tội phạm; xung kích, tình nguyện, sáng tạo, đi đầu trong tham gia phòng, chống dịch bệnh COVID-19; tham gia xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị văn minh, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng và tham gia thực hiện các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Xung kích tham gia thực hiện các chương trình, dự án, cuộc vận động hướng về biên giới, biển đảo, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ được toàn Đoàn triển khai với nhiều nội dung, hình thức phong phú, thiết thực, hiệu quả. Nhiều cuộc vận động, chương trình, công trình, phần việc thanh niên được thực hiện, để lại dấu ấn tốt đẹp, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc cho đoàn viên, thanh niên. 

Lực lượng thanh niên xung phong, thanh niên tình nguyện được thành lập, củng cố, kiện toàn và phát huy tốt vai trò, trách nhiệm ở khu vực khó khăn, biên giới, hải đảo. Nhiều gia đình quân nhân, cán bộ, chiến sĩ đang công tác nơi biên giới; biển đảo được tổ chức Đoàn các cấp thường xuyên chăm lo, giúp đỡ. Các công trình, phần việc thanh niên được thực hiện trên các đảo Thanh niên đã góp phần quan trọng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể hiện tình cảm, trách nhiệm của tuổi trẻ cả nước hướng về biên giới, biển đảo.

Xung kích tham gia đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn dân cư được thực hiện với nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả. Phong trào toàn dân bảo vệ Tổ quốc được triển khai sâu rộng trong toàn Đoàn. Các chương trình kết nghĩa, phối hợp công tác giữa Đoàn trong lực lượng vũ trang với tổ chức Đoàn trên địa bàn dân cư, trong trường học tiếp tục được triển khai đã góp phần tích cực trong giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại các địa phương. Hoạt động của các đội thanh niên xung kích, thanh niên tự quản, tổ tuần tra thanh niên, vọng gác thanh niên ngày càng chất lượng, hiệu quả. 

Các cấp bộ Đoàn và đoàn viên, thanh niên tích cực đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, nhất là ma túy trong thanh thiếu niên, tham gia đấu tranh chống buôn bán người, vượt biên trái phép. Nhiều mô hình, công trình, phần việc thanh niên được thực hiện hiệu quả trong xây dựng khu dân cư, tổ dân phố an toàn, văn hóa.

3. Tổ chức các chương trình đồng hành với thanh niên

Các chương trình đồng hành với thanh niên được các cấp triển khai với những nội dung thiết thực đã góp phần phát triển thanh niên và khẳng định vai trò của Đoàn trong chăm lo, hỗ trợ, bảo vệ quyền, lợi ích và nhu cầu chính đáng của thanh niên.

3.1. Chương trình "Đồng hành với thanh niên trong học tập"

Các cấp bộ Đoàn tổ chức nhiều chương trình, hoạt động hỗ trợ, khuyến khích học sinh, sinh viên thi đua học tập, phát huy truyền thống hiếu học của dân tộc, xây dựng tinh thần tự học, học tập suốt đời, tích cực tham gia xây dựng xã hội học tập trong thanh niên. 

Đoàn thanh niên trong trường học đã tổ chức các hoạt động hỗ trợ, khuyến khích học sinh, sinh viên thi đua học tập; các cuộc thi Olympic môn học, hội nghị chuyên ngành theo khối, ngành học; thành lập và phát triển nhiều mô hình câu lạc bộ học thuật trong học sinh, sinh viên; triển khai sâu rộng trong học sinh, sinh viên đăng ký phấn đấu thực hiện danh hiệu "Sinh viên 5 tốt", "Học sinh 3 rèn luyện", "Học sinh 3 tốt" với nhiều giải thưởng tôn vinh các tấm gương học sinh, sinh viên, nhà giáo trẻ tiêu biểu.

Các cấp bộ Đoàn đã tích cực tham gia xây dựng môi trường học đường lành mạnh, trường học thân thiện, học sinh, sinh viên tích cực, thi trung thực, không gian lận thi cử. Các hoạt động kết nối, đồng hành với sinh viên, giáo viên trẻ, đặc biệt ở khu vực khó khăn, vùng sâu, vùng xa được tổ chức Đoàn các cấp triển khai trên diện rộng, góp phần cải thiện điều kiện cơ sở vật chất, dụng cụ, phương tiện giảng dạy, học tập và đời sống cho giáo viên, học sinh vùng sâu, vùng xa. 

Các cấp bộ Đoàn đã đồng bộ triển khai chương trình "Cùng em học trực tuyến" nhằm hưởng ứng chương trình "Sóng và máy tính cho em" qua đó kịp thời hỗ trợ cho nhiều trẻ em có hoàn cảnh khó khăn nhanh chóng tiếp cận, tham gia học tập trực tuyến, thích ứng với tình hình phức tạp của đại dịch COVID-19.

Các cấp bộ Đoàn đã chủ động tìm kiếm, vận động nguồn lực xã hội để duy trì và phát huy hiệu quả các quỹ khuyến học, khuyến tài, học bổng và triển khai hiệu quả chương trình "Tiếp sức đến trường" hỗ trợ học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn đến trường. Tổ chức các giải thưởng, hỗ trợ, tôn vinh thanh niên có thành tích trong học tập, nghiên cứu khoa học; chủ động đề xuất các cơ chế, chính sách hỗ trợ sinh viên vay vốn, hỗ trợ chi phí học tập, miễn giảm học phí và tham gia giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về giáo dục và đào tạo.

Các cấp bộ Đoàn phối hợp tổ chức cho thanh niên tham gia phổ cập giáo dục bậc trung học phổ thông, vận động học sinh đã bỏ học trở lại trường, vận động học sinh có nguy cơ bỏ học không bỏ học; tham gia tích cực vào công tác xóa mù chữ, chống tái mù chữ. Cổ vũ, động viên, khuyến khích, hỗ trợ thanh niên học tập nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề. Quan tâm tổ chức các phong trào học tập, nâng cao trình độ ngoại ngữ, tự học và rèn luyện ngoại ngữ, tổ chức các cuộc thi về ngoại ngữ, nhất tiếng Anh trong cán bộ, đoàn viên, thanh niên.

3.2. Chương trình "Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp"

Chương trình đã được các cấp bộ Đoàn quan tâm triển khai với nhiều hoạt động thiết thực, thu được những kết quả tích cực. Các hoạt động tuyên truyền về khởi nghiệp được triển khai đa dạng. Công tác bồi dưỡng tập huấn kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp cho cán bộ đoàn và đoàn viên, thanh niên triển khai đồng bộ ở các cấp. Các hoạt động tìm kiếm, phát triển và hỗ trợ các ý tưởng, dự án thanh niên khởi nghiệp, kết nối thanh niên có ý tưởng khởi nghiệp với nhà đầu tư được nhiều đơn vị tổ chức. 

Đoàn đã đẩy mạnh truyền thông và nhân rộng các mô hình thanh niên khởi nghiệp thành công và thanh niên làm kinh tế giỏi để nâng cao nhận thức về khởi nghiệp trong thanh niên. Trung ương Đoàn đã thành lập Trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, nhiều tỉnh, thành đoàn đã hình hành được bộ phận phụ trách khởi nghiệp, tổ chức tư vấn, đào tạo, hỗ trợ thông tin, kiến thức, kỹ năng cho thanh niên khởi nghiệp. 

Đoàn thanh niên đã tổ chức các diễn đàn, đề xuất hoàn thiện các chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, tham gia phát triển kinh tế. Công tác hỗ trợ thanh niên vay vốn phát triển kinh tế được Đoàn thanh niên triển khai hiệu quả. Nhiều tỉnh, thành đoàn đã huy động nguồn lực thành lập quỹ để tăng nguồn vốn vay cho thanh niên. Dư nợ của Đoàn thông qua Chương trình ủy thác với Ngân hàng chính sách xã hội và nguồn vốn vay từ Quỹ quốc gia về việc làm qua Trung ương Đoàn liên tục gia tăng.

Công tác tư vấn hướng nghiệp, giới thiệu việc làm được Đoàn thanh niên các cấp triển khai hiệu quả với hình thức đa dạng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, nhất là trong tư vấn hướng nghiệp cho học sinh THPT, học sinh lớp 9. Các trung tâm giáo dục nghề nghiệp thanh niên, trung tâm dịch vụ việc làm thanh niên hoạt động hiệu quả, tổ chức nhiều hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm cho các đối tượng thanh niên, tạo điều kiện cho thanh niên tiếp cận với các nhà tuyển dụng. 

Các cấp bộ Đoàn tập trung duy trì và phát triển mô hình dạy nghề tại chỗ; mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã phát triển cả số lượng và chất lượng. Các mô hình câu lạc bộ, hợp tác xã, tổ hợp tác thanh niên khởi nghiệp, thanh niên làm kinh tế, thanh niên giúp nhau phát triển kinh tế đã phát huy hiệu quả thiết thực, tạo nhiều việc làm tại chỗ ổn định, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và cơ hội làm giàu cho thanh niên. 

Hoạt động tập huấn chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu sản xuất, ứng dụng thương mại điện tử; hỗ trợ ứng dụng công nghệ trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, bản quyền được chú trọng triển khai, qua đó giúp thanh niên nâng cao được năng suất lao động, chủ động trong tiêu thụ sản phẩm, nâng cao giá trị sản phẩm.

3.3. Chương trình "Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần"

Toàn Đoàn đã tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức và tổ chức nhiều chương trình, hoạt động giáo dục trải nghiệm, rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng quản lý thời gian, ứng xử, giải quyết các vấn đề, phản biện, làm việc nhóm, kỹ năng hội nhập, nâng cao thái độ tích cực của thanh niên trong học tập, lao động, cuộc sống… với phương thức đa dạng, đáp ứng nhu cầu, sở thích, nguyện vọng chính đáng của thanh thiếu nhi.

Các cấp bộ Đoàn đã phát động đoàn viên, thanh niên tham gia rèn luyện ít nhất 1 môn thể thao, tổ chức nhiều giải thể thao quần chúng qua đó góp phần nâng cao thể lực, ý thức rèn luyện sức khỏe trong thanh niên.

Thông qua các hoạt động truyền thông của Đoàn, nhận thức của thanh niên về tác hại của ma túy, rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích được nâng lên. Các chương trình giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên, chống nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, phòng chống HIV/AIDS do đoàn các cấp tổ chức đã trang bị nhiều kiến thức, kỹ năng cần thiết cho thanh thiếu niên và bước đầu góp phần làm giảm tỷ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại một số địa bàn trọng điểm. Các hoạt động tư vấn tâm lý, hỗ trợ pháp lý cho thanh thiếu nhi cũng được triển khai hiệu quả. Các cơ quan báo chí, xuất bản của Đoàn đã chủ động sản xuất, phối hợp sản xuất một số ấn phẩm văn hóa làm phong phú hơn đời sống tinh thần của thanh thiếu nhi.

Các cấp bộ Đoàn đã tổ chức đa dạng các loại hình hoạt động văn hóa, nghệ thuật để nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho thanh niên; đồng thời tổ chức các diễn đàn, hội thảo về phát huy vai trò của thanh niên trong thực hiện nhiệm vụ chấn hưng văn hóa, bảo vệ biên cương tư tưởng văn hóa trong kỷ nguyên số. 

Các cấp bộ Đoàn tích cực vận động các nguồn lực xây dựng, cải tạo, nâng cấp nhiều điểm vui chơi, sinh hoạt cho thanh thiếu nhi, từ đó nâng cao chất lượng sinh hoạt thiếu nhi trên địa bàn dân cư. Các chương trình huấn luyện kỹ năng, nhất là chương trình Học kỳ quân đội, Học kỳ công an… được Đoàn thanh niên các cấp quan tâm triển khai với nhiều nội dung mới, thu hút đông đảo thanh thiếu niên tham gia. 

Tiếp tục quan tâm chăm lo đời sống văn hóa tinh thần cho thanh niên công nhân các khu công nghiệp, chế xuất, thanh niên dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Các hoạt động tư vấn, khám và phát thuốc chữa bệnh miễn phí góp phần giúp đỡ nhân dân tại một số địa bàn khó khăn phòng, chữa một số bệnh thông thường và biết hướng điều trị đối với các bệnh nguy hiểm hơn.

4. Công tác phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng

Nhiệm kỳ qua, công tác phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng đạt kết quả toàn diện. Nhận thức về vai trò của tổ chức Đoàn, cán bộ đoàn trong công tác phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, trong bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng ngày càng được nâng lên..

Với phương châm "Xây dựng Đội là xây dựng Đoàn trước một bước", tổ chức Đoàn chú trọng phân công cán bộ có năng lực và tâm huyết phụ trách công tác thiếu nhi; thường xuyên quan tâm, định hướng chương trình công tác Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; tập trung xây dựng, củng cố, chấn chỉnh, nâng cao chất lượng về tổ chức, phong trào và hoạt động Đội trong và ngoài nhà trường. 

Công tác đào tạo, bồi dưỡng, thực hiện chế độ, chính sách cho đội ngũ cán bộ Đội được quan tâm chú trọng. Nội dung, phương thức triển khai chương trình Rèn luyện đội viên và dự bị đội viên được đổi mới gắn với ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tiếp cận tới đông đảo đội viên, thiếu nhi; chất lượng đội viên ngày càng được nâng cao. 

Phong trào "Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy", "Kế hoạch nhỏ", "Nghìn việc tốt" được đổi mới về phương thức triển khai, đạt kết quả rõ nét, qua đó, giáo dục, rèn luyện thiếu nhi về truyền thống lịch sử, văn hóa, lòng yêu nước, đạo đức, lối sống, tác phong; về học tập và rèn luyện; về sức khỏe, thẩm mỹ và kỹ năng trong cuộc sống.

Cuộc vận động "Vì đàn em thân yêu" được các cấp bộ Đoàn triển khai với nhiều nội dung, hình thức hoạt động đa dạng, thường xuyên, hiệu quả, lan tỏa rộng khắp trong đoàn viên, thanh niên. Toàn Đoàn tập trung thực hiện tốt công tác chăm lo cho thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn, thiếu nhi khu vực vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số, biên giới, biển đảo, con em công nhân, khu công nghiệp, khu chế xuất. Nhiều mô hình, hoạt động tư vấn, giáo dục kỹ năng, hỗ trợ, giúp đỡ thiếu niên, nhi đồng được triển khai hiệu quả. 

Đoàn các cấp tích cực, chủ động thực hiện và tham gia giám sát Luật trẻ em năm 2016, thực hiện tốt vai trò tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em; kịp thời phản ánh, đề xuất, kiến nghị và tham gia giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến trẻ em, đặc biệt là phòng chống bạo lực học đường, phòng chống đuối nước, tai nạn thương tích và bạo hành, xâm hại trẻ em.

Các hoạt động lên tiếng bảo vệ trẻ em thông qua các vụ việc ngày càng được thực hiện chủ động, kịp thời. Mô hình "Hội đồng trẻ em" được triển khai thí điểm thành công, trở thành phương thức hiệu quả để phát huy quyền tham gia của trẻ em.

Toàn Đoàn đã chủ động, tích cực chăm lo, hỗ trợ, giúp đỡ, tư vấn cho trẻ em trong tình hình dịch bệnh COVID-19 kéo dài với nhiều mô hình, cách làm sáng tạo, hiệu quả, bền vững, đặc biệt là trẻ em các vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số và các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh.

Công tác phối hợp với các cấp, các ngành, chăm lo xây dựng Đội và phong trào thiếu nhi được đẩy mạnh, đạt hiệu quả thiết thực. Các hoạt động thu hút, huy động nguồn lực, xã hội hóa phục vụ công tác Đội và phong trào thiếu nhi được quan tâm, thực hiện thường xuyên. Hệ thống các nhà thiếu nhi do Đoàn quản lý hoạt động hiệu quả. 

Hoạt động xây dựng, cải tạo, nâng cấp các sân chơi, điểm sinh hoạt, vui chơi cho thiếu nhi được các cấp bộ Đoàn, Đội quan tâm, tích cực thực hiện với 12.566 điểm sinh hoạt, vui chơi cho thiếu nhi được xây dựng mới tại các xã, phường, thị trấn trong nhiệm kỳ, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động thiếu nhi trên địa bàn dân cư. 

Các cấp bộ Đoàn tích cực tham mưu xây dựng và phát triển nhà thiếu nhi, cung thiếu nhi cấp huyện, cấp tỉnh. Nhiều công trình, phần việc được liên kết, phối hợp thực hiện đã góp phần chăm lo, giáo dục toàn diện cho thiếu niên, nhi đồng.

5. Công tác quốc tế thanh niên

Công tác quốc tế thanh niên tiếp tục có những bước phát triển mới về chiều sâu, chất lượng được nâng lên, phương thức triển khai sáng tạo, linh hoạt, thích ứng, đóng góp tích cực vào thành công chung của công tác đối ngoại nhân dân và nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho thanh thiếu nhi Việt Nam.

Các hoạt động chính trị đối ngoại, giao lưu hữu nghị được Trung ương Đoàn chú trọng tăng cường, mở rộng địa bàn, đối tác cũng như lĩnh vực hợp tác. Về địa bàn, đối tác, quan hệ với các tổ chức thanh niên các nước láng giềng và các nước có quan hệ đối tác chiến lược, có vị trí quan trọng đối với Việt Nam được đặc biệt chú trọng, trong đó tập trung nâng cao chất lượng và tính thiết thực của các hoạt động. 

Đối với các cơ chế hợp tác đa phương mà Việt Nam là thành viên, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam đã tham gia tích cực và có trách nhiệm, có nhiều sáng kiến, thể hiện vai trò dẫn dắt trong một số hoạt động cụ thể, đóng góp quan trọng vào sự thành công trong cơ chế hợp tác thanh niên đa phương, trong đó có hợp tác thanh niên ASEAN, ASEAN+, đặc biệt là trong năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam 2020. Quan hệ hữu nghị và đoàn kết với các nước, tổ chức bạn bè truyền thống, cánh tả, cộng sản tiếp tục được duy trì, thể hiện trách nhiệm và vai trò tích cực của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong hoạt động của Liên đoàn Thanh niên dân chủ Thế giới. 

Về lĩnh vực hợp tác, Trung ương Đoàn, Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam tăng cường, mở rộng lĩnh vực hợp tác, trong đó tập trung vào các nội dung thiết thực, phù hợp với năng lực, sở trường, nhu cầu và nguyện vọng của thanh niên như: tình nguyện vì cộng đồng, thanh niên khởi nghiệp, đào tạo kỹ năng cho thanh niên trong thời đại 4.0, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, công dân toàn cầu, khởi nghiệp sáng tạo, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững, đào tạo lãnh đạo trẻ và nhiều lĩnh vực khác được thanh niên quan tâm. Các cấp bộ đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động giao lưu, phối hợp với các tổ chức thanh niên các nước láng giềng để tăng cường giáo dục về truyền thống hữu nghị và hợp tác toàn diện. 

Công tác phối hợp, hợp tác đào tạo cán bộ và trao đổi kinh nghiệm xây dựng tổ chức Đoàn; tăng cường giao lưu thanh niên biên giới được quan tâm triển khai. Các hoạt động tình nguyện tại Lào và Campuchia được nhiều tỉnh, thành đoàn tổ chức. Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các hoạt động đối ngoại thanh niên kịp thời được điều chỉnh, thích ứng với bối cảnh mới thông qua việc linh hoạt tổ chức các hoạt động theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, các hoạt động đối ngoại tại chỗ đã góp phần củng cố, duy trì mối quan hệ với đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống.

Về thông tin, tuyên truyền đối ngoại, Trung ương Đoàn triển khai nhiều nội dung phong phú và cách làm mới, sáng tạo, kịp thời cung cấp thông tin về tình hình thế giới, khu vực cho đoàn viên, thanh niên trong nước; cung cấp thông tin về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi Việt Nam cho đối tác, bạn bè thế giới, tranh thủ sự ủng hộ của các tổ chức đối tác, bạn bè để có tiếng nói ủng hộ mạnh mẽ đối với những vấn đề liên quan đến chủ quyền Việt Nam, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, đấu tranh với các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch. Bước đầu hình thành và phát huy vai trò đội ngũ cộng tác viên về công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại của Đoàn.

Hỗ trợ đoàn viên, thanh niên trong hội nhập quốc tế được tập trung đẩy mạnh, đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Đề án "Nâng cao năng lực tiếng Anh cho thanh thiếu niên Việt Nam giai đoạn 2018 - 2022" được triển khai hiệu quả, thu hút sự quan tâm tham gia của hàng triệu lượt đoàn viên, thanh thiếu nhi. Công tác khai thác nguồn lực, dự án quốc tế phục vụ công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi được quan tâm, góp phần hiệu quả trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và tăng cường kỹ năng hội nhập quốc tế cho thanh niên.

Công tác thanh niên ngoài nước đạt được một số kết quả đáng ghi nhận trong kết nối, định hướng, hỗ trợ, phát triển và mở rộng các tổ chức Đoàn, Hội thanh niên, sinh viên Việt Nam ở ngoài nước, phát huy vai trò nòng cốt của tổ chức Đoàn, Hội trong các hoạt động cộng đồng, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, hướng về quê hương, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

6. Công tác xây dựng Đoàn; mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên

Các cấp bộ Đoàn đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm xây dựng Đoàn vững mạnh về tư tưởng chính trị, tổ chức và hành động. Các giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ đoàn, chất lượng cơ sở đoàn, chất lượng đoàn viên được chú trọng thực hiện, tạo chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng Đoàn. Mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên được mở rộng, tỉ lệ tập hợp thanh niên được nâng lên.

6.1. Công tác cán bộ đoàn

Công tác cán bộ đoàn ở các cấp có chuyển biến tích cực; đội ngũ cán bộ từ trung ương tới cơ sở được chuẩn hóa, có tác động tích cực đến chất lượng tổ chức và hoạt động tại các cấp; năng lực công tác, bản lĩnh chính trị của cán bộ được nâng lên; các khâu của công tác cán bộ đoàn được thực hiện đúng quy định.

Công tác phát hiện, xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn có chất lượng, trưởng thành từ phong trào thanh niên được quan tâm. Nhiều cán bộ đoàn có trình độ, năng lực, trưởng thành từ cơ sở, có kinh nghiệm thực tiễn được phát hiện và kịp thời bổ sung cho đội ngũ cán bộ đoàn các cấp, góp phần đảm bảo sự ổn định trong công tác quản lý, chỉ đạo và tổ chức hoạt động của Đoàn.

Công tác tuyển chọn, tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch cán bộ được thực hiện đúng quy định của Đảng, Nhà nước và đảm bảo đặc thù của công tác đoàn, dân chủ, khách quan. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đoàn được đặc biệt quan tâm thực hiện, chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng để chuẩn hóa tiêu chuẩn cán bộ theo yêu cầu của Đảng, Nhà nước. Công tác nhận xét, đánh giá, xếp loại cán bộ đoàn các cấp được thực hiện nghiêm túc, gắn liền với công tác thi đua khen thưởng và đánh giá khi bổ nhiệm, luân chuyển, điều động. Nhiều cán bộ đoàn được quan tâm bố trí, sử dụng, luân chuyển góp phần bổ sung nguồn cán bộ chất lượng cho hệ thống chính trị.

Các quy chế, quy định về rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ đoàn gắn với các yêu cầu chống suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ được các cấp bộ Đoàn nghiên cứu, hoàn thiện, triển khai nghiêm túc, tạo chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao tính tiên phong, gương mẫu, vai trò thủ lĩnh của cán bộ đoàn. Các quy định gắn với chức danh cán bộ đoàn được xây dựng và triển khai kịp thời, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn công tác.

Chủ trương cán bộ đoàn cấp trung ương và cấp tỉnh mỗi năm tối thiểu có 2 tháng công tác tại cơ sở (chủ trương "1 + 2") được thực hiện rộng rãi, bước đầu khẳng định hiệu quả; tạo ra sự gắn kết giữa đoàn cấp trên với cấp dưới, bổ sung kiến thức thực tiễn cho cán bộ đoàn chuyên trách các cấp.

Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam và các đơn vị đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đoàn ở các cấp đã được quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên, báo cáo viên, giáo trình. Các thiết chế này đã phát huy tốt vai trò trong công tác đào tạo, bồi dưỡng và hướng dẫn, phối hợp với các cơ sở đoàn trong việc huấn luyện đội ngũ cán bộ đoàn các cấp.

6.2. Công tác đoàn viên

Chất lượng đoàn viên, đoàn viên kết nạp mới ngày càng được cải thiện. Các cấp bộ đoàn đã chú trọng tạo nguồn kết nạp từ thanh niên tiên tiến, đội viên trưởng thành; kết nạp đoàn viên trong các khối trường học, địa bàn dân cư, thanh niên công nhân. Thực hiện chủ trương "trọng chất lượng hơn trọng số lượng" trong kết nạp đoàn viên mới; các nguyên tắc, quy trình và thủ tục kết nạp đoàn viên mới được đảm bảo. Đoàn các cấp đã triển khai tốt việc kết nạp đoàn viên mới gắn với các sự kiện chính trị quan trọng, các dịp kỷ niệm thành lập Đoàn hằng năm.

Chương trình "Rèn luyện đoàn viên" giai đoạn 2018 - 2022 được kiên trì triển khai, góp phần phát huy yếu tố tự rèn luyện của đoàn viên. Đoàn viên tham gia hoạt động Đoàn nơi cư trú có nhiều chuyển biến tích cực. Các cấp bộ Đoàn tích cực thực hiện chủ trương "1+1"; tăng cường tổ chức các hoạt động tạo môi trường để đoàn viên rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành, trong đó "Ngày đoàn viên" được tổ chức sáng tạo, thu hút đông đảo đoàn viên tại những nơi chưa có tổ chức Đoàn tham gia.

Công tác quản lý đoàn viên có sự đổi mới. Các cấp bộ đoàn đã chủ động ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý đoàn viên, đảm bảo tính chính xác, khoa học trong quản lý. Trung ương Đoàn đã xây dựng phần mềm quản lý đoàn viên để quản lý thống nhất đoàn viên cả nước, triển khai đến tất cả các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc.

6.3. Công tác xây dựng tổ chức cơ sở Đoàn

Tổ chức cơ sở Đoàn được quan tâm nâng cao chất lượng với nhiều giải pháp. Trung ương Đoàn, các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc đã tiến hành rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, nhanh chóng đi vào hoạt động ổn định. Trung ương Đoàn hướng dẫn các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc triển khai xây dựng danh mục vị trí việc làm; hướng dẫn việc thực hiện sắp xếp tổ chức Đoàn ở những địa phương thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã…

Việc nâng cao chất lượng cơ sở đoàn, nhất là ở địa bàn dân cư đã được các cấp bộ đoàn đặc biệt quan tâm, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đã ban hành Kết luận về các giải pháp nâng cao chất l