Thủ tướng Phạm Minh Chính (giữa) chứng kiến Chủ tịch EVN Dương Quang Thành và Phó chủ tịch EIB Kris Peeters ký kết Biên bản ghi nhớ tại Luxembourg - Ảnh: N.PHÚC
Ngày 10-12, tại trung tâm tài chính Luxembourg, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã có buổi làm việc với Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Luxembourg.
Sau bài phát biểu của Thủ tướng, vị phó chủ tịch EIB đã bày tỏ ấn tượng về những lời đề nghị chân thành, thẳng thắn của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam về các chương trình hợp tác lớn trong thời gian tới.
Những đề xuất thẳng thắn
Nêu ra ba đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, hội nhập quốc tế sâu rộng, Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam cần nhiều nguồn lực về tài chính để thực hiện thực chất và hiệu quả các dự án xanh trong thời gian tới.
Trong đó, huy động nguồn lực bên ngoài có ý nghĩa quan trọng và đột phá để có nguồn vốn, nguồn viện trợ nhằm tập trung cho các lĩnh vực kinh tế xanh, hạ tầng chống biến đổi khí hậu, kinh tế số và kinh tế tuần hoàn.
Tuy nhiên, điều trăn trở là Việt Nam là nước đang phát triển, có thu nhập bình quân đầu người vào khoảng gần 4.000 USD, nên cần có nguồn vốn giá ưu đãi, phù hợp với thu nhập của người dân và cơ chế tiếp cận vốn thuận tiện, thông thoáng hơn.
Theo Thủ tướng, nếu không có nguồn vốn ưu đãi để giảm chi phí đầu vào thì không thể thực hiện các dự án chuyển đổi năng lượng, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn... vốn rất tốn kém. Và như vậy, người dân không thể tiếp cận cũng như hưởng thụ hiệu quả những dự án xanh phát triển bền vững.
Hiện thực hóa bằng cam kết
Chứng kiến lễ ký kết Biên bản ghi nhớ giữa Chủ tịch Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Dương Quang Thành và Phó chủ tịch EIB Kris Peeters để thực hiện lộ trình phát triển bền vững và chuyển dịch năng lượng của EVN, Thủ tướng đề nghị lãnh đạo EIB thảo luận để tiến tới ký kết lại thỏa thuận hợp tác đã ký vào năm 1997.
Trọng tâm là thực hiện Chương trình chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), dành nguồn viện trợ, vay ưu đãi cao nhất để thực hiện các cam kết về giảm phát thải, thỏa thuận về biến đổi khí hậu, đảm bảo nguyên tắc công bằng, công lý.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Dương Quang Thành cho hay với vai trò là tập đoàn đảm bảo cung cấp điện ở Việt Nam, tham gia hiện thực hóa mục tiêu Net Zero vào năm 2050, EVN đang xây dựng lộ trình riêng với nhiều dự án điện gió ngoài khơi, thủy điện tích năng, thủy điện mở rộng, lưới điện truyền tải... tiếp cận nguồn hỗ trợ từ EIB.
"Sự hợp tác giữa EVN và EIB được kỳ vọng sẽ góp phần hỗ trợ Việt Nam phát triển ít khí thải và thích ứng với biến đổi khí hậu, cũng như thúc đẩy quá trình chuyển dịch công bằng và khử cacbon của hệ thống điện, phát triển các cơ hội kinh tế mới để hỗ trợ quá trình chuyển dịch của Việt Nam hướng tới tương lai không có phát thải ròng", ông Thành nói.
Đồng tình với những đề nghị của Thủ tướng và các dự án Việt Nam triển khai, Phó chủ tịch EIB Kris Peeters thống nhất cần có những trao đổi, thảo luận để hướng tới các hợp tác mới trong tương lai.
Ông cam kết sau cuộc gặp sẽ bắt tay ngay vào công việc, thảo luận với phía Việt Nam và các bên liên quan để phát huy mối quan hệ truyền thống hợp tác giữa hai bên, sửa đổi điều khoản và thủ tục cho vay với các dự án Việt Nam được thuận tiện hơn.
Theo lịch trình, chiều 10-12 giờ địa phương Thủ tướng sẽ gặp cộng đồng người Việt tại Luxembourg, sau đó tới Hà Lan bắt đầu chuyến thăm chính thức. Thủ tướng sẽ gặp một số chính khách cấp cao của Hà Lan, dự tọa đàm với các lãnh đạo doanh nghiệp Hà Lan trước khi diễn ra lễ đón chính thức và hội đàm vào ngày 12-12.
Hỗ trợ người dân tiếp cận năng lượng giá phải chăng
Giá năng lượng là vấn đề đáng quan tâm ở mọi nơi. Chúng ta không thể yêu cầu mọi người phải trả quá nhiều tiền (cho năng lượng - PV). Chúng tôi cũng phải đối mặt với những thách thức này và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm để tìm ra giải pháp.
Đã có nhiều cách khác nhau để hỗ trợ Việt Nam như ngân sách, hỗ trợ tài chính, áp dụng cho mảng năng lượng tái tạo và cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng. Mảng năng lượng xanh là một trong những ưu tiên hàng đầu, chúng tôi đang thảo luận và cố gắng đạt được thỏa thuận Đối tác Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) với Việt Nam.
Chia sẻ của ông Giorgio Aliberti (đại sứ, trưởng phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam) - N.HẠNH - N.AN