Các hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn khó khăn trong tiếp cận vốn hỗ trợ để kinh doanh, sản xuất - Ảnh: N.BÌNH
Chiều 26-9, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM tiếp tục có buổi làm việc với các sở, ban ngành về khảo sát tình hình thực hiện Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn TP.HCM giai đoạn từ 1-1-2018 đến 30-6-2022.
Một trong những hỗ trợ được các đại biểu, đại diện sở, ban ngành trao đổi nhiều là tìm nguồn vốn hỗ trợ cho nhóm doanh nghiệp này.
Ông Võ Minh Tuấn, giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM, cho biết sau 5 năm đã có sự tăng trưởng tín dụng cho nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa rõ rệt. Nếu như đầu năm 2018, tỉ trọng cấp tín dụng cho nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ chiếm 14,2%, thì tới tháng 6-2022, con số này đã tăng 3,1 lần, lên 24,82% với hơn 55.000 khách hàng, đạt khoảng 776.991 tỉ đồng.
Trong đó, chủ yếu là khoản vay có tài sản đảm bảo, khoản vay không có tài sản đảm bảo chiếm tỉ trọng thấp so với dư nợ. Cụ thể, 6 tháng đầu năm 2022 khoản vay dạng này chỉ chiếm khoảng 4,68%, tương ứng khoảng 36.367 tỉ đồng.
Thực tế theo quy định, khi các doanh nghiệp nhỏ và vừa đi vay không có tài sản bảo đảm thì các quỹ bảo lãnh tín dụng do UBND địa phương sẽ cung cấp bảo lãnh.
Tuy nhiên, theo bà Phan Thị Hồng, phó giám đốc Sở Tài chính TP.HCM, báo cáo của Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa TP cho thấy, từ năm 2018 đến 30-6-2022, chỉ có 26 đơn vị được vay vốn với hạn mức tín dụng là 2.398 tỉ đồng.
Riêng trong 6 tháng đầu năm 2022 chỉ có một doanh nghiệp được vay vốn với tổng hạn mức tín dụng đã đồng ý cho vay là hơn 336 tỉ đồng. Đây là con số hết sức khiêm tốn so với nhu cầu bức bách của các doanh nghiệp.
Khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM ghi nhận một trong những khó khăn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa quan tâm chính là khó về vốn. Có đến 31% doanh nghiệp nhỏ và vừa cho biết luôn gặp khó về vốn kinh doanh.
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp TP, hiện nay Quỹ bảo lãnh tín dụng của TP.HCM đã ngưng hoạt động do Chính phủ quy định phải có tài sản đảm bảo để bảo lãnh. Doanh nghiệp muốn vay vốn đã không có tài sản thế chấp cần đến Quỹ bảo lãnh tín dụng nhưng cũng phải đáp ứng điều kiện có tài sản thế chấp, đó là điều vô lý.
Trong khi đó, Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì hiệp hội cũng chưa nhận được thông tin có trường hợp tiếp cận được. Vì thế, nguồn vốn vay đặc thù cho nhóm doanh nghiệp này đến nay vẫn rất khó, chưa có hỗ trợ nào thiết thực.
Cũng theo đại diện Sở Tài chính, để đảm bảo việc triển khai hoạt động của Quỹ bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa TP đạt hiệu quả, cần có hướng dẫn việc mua bảo hiểm rủi ro hoạt động bảo lãnh tín dụng để đảm bảo an toàn cho quỹ này. Hiện nay, quỹ chưa thực hiện được vì chưa có công ty bảo hiểm nào bán loại bảo hiểm rủi ro này.
Ngoài ra, cần có hướng dẫn về xây dựng quy chế xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp để làm cơ sở cấp bảo lãnh tín dụng theo đúng quy định. Vì với quy định chung chung doanh nghiệp "có tiềm năng nhưng chưa đủ điều kiện tiếp cận tín dụng ngân hàng" như hiện nay rất khó đưa ra quyết định bảo lãnh.
Và cần có hướng dẫn cụ thể về hạn mức giá trị tối thiểu của tài sản thế chấp khách hàng cần có tại quỹ.