Các xe hàng container đang xếp hàng dài tại cửa khẩu Lạng Sơn để chờ thông quan ngày 26-12 - Video: V.HA
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online sáng 26-12, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Đoàn Thu Hà cho biết cửa khẩu Tân Thanh vẫn tạm dừng xuất khẩu hàng hóa từ ngày 18-12. Còn cửa khẩu Hữu Nghị và Chi Ma vẫn hoạt động nhưng năng lực thông quan rất chậm.
Đến ngày 25-12, tổng số xe container chở hàng hóa xuất khẩu còn tồn tại khu vực các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn là 4.204 xe, trong đó số xe chở hoa quả xuất khẩu là 2.924 xe (hoa quả nóng 551 xe, hoa quả lạnh 2.373 xe), tập trung chủ yếu tại cửa khẩu Tân Thanh.
"Tỉnh Lạng Sơn đã đề xuất với Trung Quốc 2 phương án giao nhận hàng hóa qua cửa khẩu Tân Thanh, nhưng đến nay họ chưa phản hồi. Tỉnh Lạng Sơn đang kiến nghị cấp trên hội đàm cấp cao để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện cho thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu", bà Hà nói.
Tài xế Lê Trần Trung Định (ở Ninh Thuận) cho biết hôm nay (26-12) là tròn 1 tháng anh cùng các tài xế chở nông sản xuất khẩu "ăn chực nằm chờ" ở cửa khẩu Tân Thanh.
Bãi xe Xuân Cương, cửa khẩu Hữu Nghị, xe chở hàng xuất khẩu đang xếp hàng sang Trung Quốc (ảnh chụp ngày 26-12) - Ảnh: V.HA
"Tôi chở thanh long từ Bình Thuận ra đây hôm 26-11, đến nay vẫn chưa thể xuất hàng. Hơn 20 tấn thanh long này được đối tác phía Trung Quốc đặt mua, nên tôi vẫn chờ đến khi nào cửa khẩu mở lại để giao hàng. Dù chạy lạnh bảo quản suốt 1 tháng qua, nhiều trái thanh long đã xuống màu. Nếu tắc biên khoảng 10-15 ngày nữa thì buộc phải quay đầu về", tài xế Định nói.
Theo phó chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, trước tình hình ùn tắc kéo dài và ảnh hưởng của dịch COVID-19 tại cửa khẩu, UBND tỉnh vừa ra quyết định giảm 20% giá dịch vụ ra, vào bến xe hàng hóa xuất nhập khẩu khu vực cửa khẩu Tân Thanh đối với tất cả các loại xe. Thời gian giảm phí sẽ kéo dài đến ngày 31-3-2022.
Hàng dài xe container chờ thông quan hàng hóa ở Lạng Sơn - Ảnh: V.HA
Trước đó, Ủy ban Kinh tế Quốc hội cũng đã có văn bản gửi Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, UBND tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn đề nghị báo cáo về tình hình ùn tắc nông sản xuất khẩu tại cửa khẩu biên giới về cơ quan này trước ngày 27-12.
Văn bản do ông Bùi Ngọc Bảo, phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, ký gửi các bộ ngành, địa phương trên nêu rõ: Thực hiện chức năng giám sát theo quy định, để chuẩn bị báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tình hình ùn tắc nông sản tại các cửa khẩu trong thời gian gần đây, Ủy ban Kinh tế đề nghị 2 bộ: Công thương, Nông nghiệp và phát triển nông thôn về các vấn đề liên quan.
Trong đó, các bộ cần báo cáo tình hình ùn tắc nông sản xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) trong thời gian gần đây.
Đánh giá nguyên nhân khách quan, chủ quan, đồng thời nêu rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của bộ trong việc đề xuất, tham mưu để giải quyết kịp thời tình trạng ùn tắc nông sản xuất khẩu. Từ đó kiến nghị, đề xuất chính sách và giải pháp khắc phục triệt để tình trạng ùn tắc nông sản xuất khẩu tại cửa khẩu trong thời gian tới.
Đối với Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị thêm bộ này đưa ra định hướng, việc điều tiết, sản xuất và cơ chế hỗ trợ để xuất khẩu nông sản.
Đối với các tỉnh Lạng Sơn và Quảng Ninh, Ủy ban Kinh tế đề nghị báo cáo về tình hình ùn tắc nông sản xuất khẩu, đánh giá nguyên nhân, trong đó nêu rõ hàng xuất khẩu chính ngạch hay tiểu ngạch, cập nhật cung cấp thông tin thông quan tại cửa khẩu, hỗ trợ doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu, việc phối hợp với các cơ quan chức năng phía bạn…
Đồng thời, địa phương cần nêu rõ các đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, bộ ngành và các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa, nông sản để giải quyết triệt để ùn tắc hàng hóa, nông sản hiện nay và trong thời gian tới tại cửa khẩu.
Hàng nghìn xe container xếp hàng chờ thông quan tại cửa khẩu phía Bắc - Ảnh: V.HA
Bộ Công thương cũng đã có văn bản gửi các địa phương, đề nghị phối hợp giải tỏa ách tắc nông sản tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc. Theo đó, bộ này cho hay phía bạn quản lý nghiêm ngặt với người và hàng hóa nhập cảnh, yêu cầu lái xe và nhân viên phòng chống dịch phải cách ly bắt buộc 21 ngày trước khi rời khỏi khu vực cửa khẩu biên giới hoặc cảng biển về quê đón Tết.
"Không loại trừ khả năng việc thông quan hàng hóa, nhất là hàng đông lạnh, qua các cửa khẩu sẽ không diễn ra như thường lệ hằng năm, do lái xe và nhân viên cửa khẩu nghỉ sớm để kịp cách ly về quê đón Tết" - Bộ Công thương dự báo đây là yếu tố tạo áp lực rất lớn với năng lực thông quan tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc, nhất là tại tỉnh Lạng Sơn tới đây.
Bộ đề nghị các địa phương tăng cường khuyến cáo các hiệp hội ngành hàng, hộ nông dân, cơ sở sản xuất, chế biến, xuất khẩu nông sản và trái cây tươi thường xuyên cập nhật tình hình thông quan tại các cửa khẩu, trong đó lưu ý lịch nghỉ Tết Nguyên đán của Trung Quốc để chủ động kế hoạch sản xuất, xuất khẩu hàng hóa, tránh phát sinh ùn ứ và các tác động bất lợi khác.