Giới khoa học tìm ra 'chìa khóa' gien ngăn virus cúm gia cầm lây sang người

Virus cúm gia cầm chủ yếu lây lan giữa các loài chim hoang dã và gia cầm như vịt, mòng biển, gà và chim cút. Ảnh: Reuters

Theo hãng tin Reuters, virus cúm gia cầm chủ yếu lây lan giữa các loài chim hoang dã và gia cầm như vịt, mòng biển, gà và chim cút. Mặc dù virus chủ yếu ảnh hưởng đến các loại động vật song trong một số trường hợp hiếm hoi, con người thường tiếp xúc gần với những con chim có thể bị nhiễm bệnh.

Một nhóm các nhà khoa học thuộc Trung tâm Nghiên cứu Virus của Đại học MRC, Glasgow đã nghiên cứu hàng trăm mẫu gien thường có trong tế bào người, so sánh hành vi của các gien trong quá trình lây nhiễm với virus cúm mùa ở người hoặc virus cúm gia cầm.

Họ tập trung nghiên cứu một loại gien gọi là BTN3A3, có trong đường hô hấp trên và dưới của con người. Gien này được phát hiện có khả năng ngăn chặn sự sao chép của hầu hết các chủng cúm gia cầm trong tế bào người. BTN3A3 dường như là yếu tố chính quyết định liệu bất kỳ chủng virus gây cúm gia cầm nào có khả năng gây đại dịch ở người hay không.

Tuy nhiên, hoạt động kháng virus của gien này không thể bảo vệ trước virus cúm mùa. Theo các nhà nghiên cứu, tất cả các đại dịch cúm ở người, bao gồm đại dịch cúm toàn cầu năm 1918-1919, đều do virus cúm kháng BTN3A3 gây ra.

Theo lẽ tự nhiên, virus luôn biến đổi và điều này không có nghĩa là virus cúm gia cầm không thể tiến hóa để thoát khỏi hoạt động của BTN3A3.

Đầu năm nay, một chủng cúm gia cầm H5N1 mới dễ dàng lây truyền giữa các loài chim hoang dã đã lan rộng toàn cầu, lây nhiễm và giết chết nhiều loài động vật có vú, làm dấy lên lo ngại về đại dịch ở người. Cho đến nay, chỉ có một số ít trường hợp virus cúm gia cầm lây sang người được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận.

Giáo sư Massimo Palmarini, một trong những tác giả của nghiên cứu, cho bhay khoảng 50% các chủng H5N1 lưu hành trên toàn cầu tính đến năm 2023 có khả năng kháng BTN3A3. “Đây là loại điều mà chúng ta nên đặc biệt chú ý vì mức độ rủi ro ngày càng cao”, Sam Wilson, một đồng tác giả khác của nghiên cứu, cảnh báo.