Giám đốc tài chính của Tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Chu vẫy tay chào mọi người tại sân bay quốc tế Bảo An, Thâm Quyến, Trung Quốc ngày 25-9 - Ảnh: REUTERS
Sau 3 năm bị kẹt ở xứ người, ngày 24-9, bà Mạnh Vãn Chu - giám đốc tài chính của Tập đoàn Huawei (Trung Quốc) và là con gái của nhà sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi - đã lên chuyến bay do Chính phủ Trung Quốc thuê để rời Canada. Máy bay đáp xuống sân bay quốc tế Bảo An, Thâm Quyến ngày 25-9.
Trong một bài đăng trên WeChat trước khi máy bay đáp xuống Trung Quốc ngày 25-9, "công chúa Huawei" kể lại khoảnh khắc bà ứa nước mắt khi chuyến bay chở bà từ Vancouver băng qua Bắc Cực (tránh không phận Mỹ) để về Trung Quốc.
"Khi chuyến bay càng đến gần quê hương, tôi càng cảm thấy xúc động, nước mắt tôi tự dưng lưng tròng" - bà Mạnh kể lại trên WeChat, sau 1.028 ngày bị quản thúc tại gia ở Canada.
Bà viết: "Nếu không có Tổ quốc hùng mạnh này (Trung Quốc), tôi sẽ không có được sự tự do ngày hôm nay". Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) đã đăng lại những lời chia sẻ của bà Mạnh.
Tại sân bay ở Thâm Quyến (quê của bà Mạnh), một đám đông đã hô to các khẩu hiệu yêu nước và giương cao các biểu ngữ để chào đón bà trở về.
"Việc bà Mạnh được trả tự do là một thắng lợi to lớn về chính trị và ngoại giao đối với người dân Trung Quốc" - Liu Dan, người có mặt trong đám đông, nói.
Đám đông vẫy cờ chào đón bà Mạnh Vãn Chu tại sân bay ở Thâm Quyến ngày 25-9 - Ảnh: REUTERS
Bà Mạnh Vãn Chu bị bắt tại sân bay Vancouver của Canada vào đầu tháng 12-2018, sau khi Tòa án New York (Mỹ) phát lệnh bắt giữ. Bà bị cáo buộc qua mặt Ngân hàng HSBC liên quan tới các giao dịch của công ty con của Huawei với Iran, vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ.
Cụ thể, bà Mạnh được cho là đã lừa dối HSBC trong cuộc gặp năm 2013 sau khi có thông tin công ty con của Huawei là Skycom vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran. Bà Mạnh khi đó khẳng định Huawei đã cắt đứt quan hệ với Skycom.
Chỉ 9 ngày sau khi bà Mạnh Vãn Chu bị bắt tại Canada theo yêu cầu của Mỹ, hai công dân Canada là cựu nhân viên ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor cũng bị Trung Quốc bắt. Đến nay, 2 công dân này đã bị bắt gần 3 năm.
Canada cho rằng vụ bắt giữ hai công dân của họ mang động cơ chính trị và cáo buộc Trung Quốc dùng "ngoại giao con tin".
Theo Thủ tướng Justin Trudeau của Canada, sau khi bà Mạnh được thả ngày 24-9, hai công dân Canada trên cũng được Trung Quốc trả tự do. Truyền thông địa phương của Canada cho biết ông Spavor và Kovrig đã về tới thành phố Calgary, phía tây Canada.
Trung Quốc nói các cáo buộc với bà Mạnh là "bịa đặt"
Bà Mạnh đã dự phiên xử trực tuyến với Tòa án liên bang Brooklyn (Mỹ) vào ngày 24-9 để giải quyết các cáo buộc và yêu cầu dẫn độ từ phía Mỹ. Sau đó, các công tố viên liên bang cho biết họ đã đạt thỏa thuận hoãn truy tố với bà Mạnh. Nếu bà Mạnh tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận, các cáo buộc cuối cùng sẽ bị xóa bỏ vào tháng 12-2022.
Quyền luật sư Mỹ Nicole Boeckmann cho biết bà Mạnh đã "nhận trách nhiệm về vai trò chính của mình trong việc thực hiện kế hoạch lừa một tổ chức tài chính toàn cầu".
Tuy nhiên, sau khi bà Mạnh được trả tự do, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết các cáo buộc đưa ra với bà Mạnh là "bịa đặt", nhằm đàn áp các ngành công nghệ cao của Trung Quốc. Bà Hoa gọi vụ bà Mạnh bị bắt và quản thúc ở Canada là "hành động ngược đãi chính trị với công dân Trung Quốc".