Bà Trần Thị Mỹ Lệ, kế toán trưởng Công ty CP Cao su Đà Nẵng, đặt câu hỏi tại buổi đối thoại - Ảnh: A.H.
Tham dự buổi đối thoại với cơ quan thuế, hải quan do Bộ Tài chính phối hợp cùng VCCI tổ chức ngày 25-11 tại TP.HCM, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cho biết đang kiệt quệ vì thiếu vốn để kinh doanh do không được hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT).
Ông Tomoki Kawasaki, giám đốc tài chính Công ty TNHH Điện lực Vân Phong (Khánh Hòa), cho biết việc chậm hoàn thuế VAT kéo dài đến nay đã hai năm khiến doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Theo ông Tomoki, nghị định số 49/2022 (có hiệu lực từ ngày 12-9) quy định rõ về hoàn thuế VAT đối với dự án đầu tư của cơ sở kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Tuy nhiên, cơ quan thuế địa phương vẫn chưa giải quyết với lý do chờ thông tư hướng dẫn. Việc chậm hoàn thuế khiến doanh nghiệp phải huy động nguồn vốn để bù đắp lại khoản chưa được hoàn thuế VAT, phát sinh chi phí lãi vay cũng như thua lỗ vì chênh lệch tỉ giá.
"Chúng tôi kiến nghị Bộ Tài chính phải có hướng dẫn cụ thể để cơ quan thuế địa phương triển khai nhanh", ông Tomoki bức xúc.
Bà Trần Thị Mỹ Lệ, kế toán trưởng Công ty CP Cao su Đà Nẵng, cho hay doanh thu xuất khẩu của doanh nghiệp cao hơn nội địa nên hầu như tháng nào cũng thực hiện hoàn thuế VAT.
"Vấn đề phát sinh là trong quá trình thực hiện bản kê hoàn thuế ở phần hóa đơn điện tử, người bán hàng thực hiện hủy hóa đơn mà không báo cho phía doanh nghiệp. Điều này đã gây ra không ít khó khăn cho doanh nghiệp", bà Lệ nói.
Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Vũ Xuân Bách thừa nhận việc hoàn thuế đối với các dự án đầu tư thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện có vướng mắc, cơ quan thuế đang dự thảo thông tư hướng dẫn sửa đổi, bổ sung quy định để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp. Dự thảo thông tư đang xin ý kiến và đi đến bước cuối cùng trước khi ban hành.
"Dự thảo thông tư hướng dẫn đã được Tổng cục Thuế lấy ý kiến góp ý và hoàn thiện, nhưng để hỗ trợ ngay cho doanh nghiệp, các cục thuế, chi cục thuế địa phương cần triển khai hoàn thuế cho doanh nghiệp chứ không chờ đợi thông tư", ông Cao Anh Tuấn, thứ trưởng Bộ Tài chính, chỉ đạo.
Trao đổi bên lề với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Quang Vinh, giám đốc Công ty TNHH thương mại Hoàng Dũng, cho biết nguyên nhân dẫn đến ách tắc hoàn thuế VAT của các doanh nghiệp xuất khẩu cao su bắt nguồn từ công văn 633, trong đó Tổng cục Thuế yêu cầu việc kiểm tra hoàn thuế VAT phải xác minh qua các khâu trung gian từ F1, F2, F3... đến khâu cuối cùng.
Ngoài ra, cơ quan thuế còn vận dụng quy định khác để "làm khó" doanh nghiệp. Cụ thể, văn bản số 5018 của Tổng cục Thuế quy định "Công ty phải đề nghị khách hàng nước ngoài yêu cầu ngân hàng (nơi khách hàng đề nghị chuyển tiền thanh toán) cung cấp cho ngân hàng ở Việt Nam về thông tin tài khoản ngân hàng đã chuyển tiền thanh toán có liên quan. Khi có xác nhận của ngân hàng ở Việt Nam, cơ quan thuế tiếp tục xem xét hoàn thuế theo quy định".
"Tuy nhiên, theo thông lệ quốc tế, chứng từ thanh toán qua ngân hàng (giấy báo có) không bao giờ thể hiện được số hiệu tài khoản thanh toán của người trả (hoặc chuyển) tiền. Do đó, doanh nghiệp không thể đáp ứng được, bị ách tắc hoàn thuế VAT đối với hàng xuất khẩu như hôm nay", ông Vinh bức xúc.