Tổng thống Mỹ Joe Biden gặp gỡ thân mật và ăn trưa bằng bánh pizza với các quân nhân Mỹ đồn trú tại Ba Lan, khu vực cách biên giới Ukraine khoảng 90km, ngày 25-3 - Ảnh: AFP
Ngày 25-3, tròn 30 ngày kể từ lúc phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine, Bộ Quốc phòng Nga cho biết giai đoạn đầu của chiến dịch này đã gần như hoàn tất và Matxcơva sẽ tập trung vào việc "giải phóng" vùng Donbass ở phía đông Ukraine.
Phương Tây phỏng đoán, ngờ vực
"Nhìn chung chúng tôi đã hoàn tất các mục tiêu chính trong giai đoạn đầu tiên của chiến dịch. Tiềm lực chiến đấu của lực lượng vũ trang Ukraine đã giảm đáng kể và điều này giúp chúng tôi có thể tập trung các nỗ lực cốt lõi để đạt được mục tiêu chính là giải phóng Donbass" - ông Sergei Rudskoi, cục trưởng Cục Tác chiến thuộc Bộ Tổng tham mưu quân đội Nga, nói.
Hãng tin Reuters nhận định thông báo trên cho thấy có thể Nga đang chuyển sang các mục tiêu cụ thể hơn sau khi vấp phải sự kháng cự mạnh mẽ của quân đội Ukraine trong 30 ngày qua. Tổng thống Vladimir Putin từng tuyên bố mục tiêu của chiến dịch này là "phi quân sự hóa" và "phi phát xít hóa" Ukraine.
Trong khi đó, Hãng tin AP cũng cho rằng lực lượng Nga ở Ukraine dường như đã chuyển trọng tâm từ cuộc tấn công trên mặt đất nhằm vào thủ đô Kiev sang ưu tiên "giải phóng" vùng Donbass, gợi ý về một giai đoạn mới của cuộc chiến. "Liệu có phải Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thu hẹp tham vọng để tìm cách thoát khỏi cuộc chiến?" - Hãng tin của Mỹ đặt vấn đề.
Ông Harry Nedelcu, giám đốc chính sách tại công ty tư vấn chính sách quốc tế Rasmussen Global, đánh giá Nga đang chuyển mục tiêu sang vùng Donbass vì lực lượng Nga vẫn chưa kiểm soát được thủ đô Kiev nhanh chóng.
Về tình hình tại Donbass, Bộ Quốc phòng Nga cho biết phe ly khai hiện kiểm soát 93% khu vực Lugansk và 54% khu vực Donetsk - hai nơi tạo thành vùng Donbass ở miền đông Ukraine.
Bộ Quốc phòng Nga cũng cập nhật về số thương vong của phía Nga sau 1 tháng xung đột. Ông Rudskoi cho biết đến nay đã có 1.351 binh sĩ Nga tử trận và 3.825 người bị thương trong chiến dịch. Con số này thấp hơn nhiều so với số liệu do liên minh quân sự NATO và Ukraine cung cấp, trong đó Ukraine nói khoảng 15.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng.
Ukraine nói đàm phán hiện rất khó khăn
Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Joe Biden đang có chuyến thăm châu Âu. Theo lịch trình, ông Biden sẽ gặp người tị nạn Ukraine ở Ba Lan, hội đàm với người đồng cấp Ba Lan Andrzej Duda và có bài phát biểu vào ngày 26-3.
Đến thăm thị trấn Rzeszow (Ba Lan) cách biên giới với Ukraine khoảng 80km, ông Biden đã ca ngợi sự kháng cự "đáng kinh ngạc" của Ukraine. Tại đây hôm 25-3, ông Biden đã gặp các binh sĩ Mỹ đóng quân ở Ba Lan và nhóm nhân viên cứu trợ.
Trong khi đó, tối 25-3 Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiếp tục kêu gọi Nga đàm phán chấm dứt chiến tranh nhưng khẳng định Ukraine sẽ không chấp nhận từ bỏ bất cứ phần lãnh thổ nào của nước này.
Ukraine đánh giá các cuộc đàm phán với Nga hiện tại "rất khó khăn" nhưng Kiev sẽ không rút lại các yêu cầu của mình. "Chúng tôi nhấn mạnh rằng trước hết phải có lệnh ngừng bắn, đảm bảo an ninh và đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine" - Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói.
Pháp thúc đẩy sơ tán dân ở Ukraine
Hôm 25-3, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Pháp dự định thực hiện "chiến dịch nhân đạo đặc biệt" với sự hỗ trợ của Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp để sơ tán dân thường ra khỏi thành phố Mariupol (bị Nga bao vây) ở đông nam Ukraine. Ông nói chiến dịch này sẽ bắt đầu "trong vài ngày tới" và cũng sẽ thảo luận kế hoạch với tổng thống Nga. Khoảng 100.000 người vẫn còn kẹt lại ở Mariupol.
Quan trọng vẫn là kết quả trên chiến trường
Về tác chiến, trong một tháng triển khai chiến dịch vừa qua, Nga đã tập trung đánh trên bộ ở vùng miền đông Ukraine, từ đó lấn dần sang vùng trung tâm. Đương nhiên, trên toàn lãnh thổ Ukraine thì Nga sử dụng vũ khí tầm xa và không quân để đánh các mục tiêu quân sự.
Qua theo dõi của tôi thì giai đoạn hai, tức giai đoạn tiếp theo đây, Matxcơva sẽ củng cố việc kiểm soát những vùng đã giành được. Củng cố kiểm soát có nghĩa là sẽ lập chính quyền chính trị - quân sự ở những nơi này, họ đã đưa đồng rúp vào lưu thông song song với đồng gripna của Ukraine. Họ cũng đã trợ cấp tiền rúp cho lực lượng hưởng lương ngân sách của Ukraine ở những vùng này.
Trên cơ sở đó, tôi đồ rằng Nga sẽ tiếp tục vây hãm những thành phố quan trọng như cảng Odessa, thành phố Kharkov… để hướng tới kiểm soát những địa điểm đó. Họ cũng sẽ tiếp tục đánh xung quanh Kiev, vây hãm Kiev.
Những diễn biến đó tạo áp lực cho chính quyền Ukraine và Nga vẫn ép những điều kiện của mình trong đàm phán. Quan trọng nhất vẫn là kết quả trên chiến trường. Thật ra giai đoạn hai sẽ là gì thì không ai có thể biết rõ. Còn sau giai đoạn một vừa qua, các bên cũng đã có những đánh giá, nhận xét và đưa ra số liệu, kết quả, tất nhiên rất khác nhau và nhiều cái chưa thể kiểm chứng.
NGUYỄN ĐĂNG PHÁT (tổng biên tập tạp chí Bạch Dương)