Từ trái qua: Ngoại trưởng Thái Lan Don Pramudwinai, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn, Thủ tướng Campuchia Hun Sen bắt tay tại Phnom Penh ngày 3-8 - Ảnh: AFP
"Chúng tôi hy vọng tất cả các bên sẽ cố gắng hết sức để hạ nhiệt căng thẳng, tránh các hành động làm leo thang căng thẳng và tham gia đối thoại", Hãng tin AFP dẫn lời ông Kung Phoak nói ngày 3-8.
Chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đã phủ bóng lên cuộc họp trực tiếp đầu tiên của ngoại trưởng các thành viên ASEAN kể từ khi xảy ra đại dịch COVID-19. Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần này tại Campuchia dự kiến sẽ tập trung vào cuộc khủng hoảng ở Myanmar.
Malaysia và Thái Lan cũng lên tiếng kêu gọi các bên "cẩn thận" và cảnh báo bất cứ hành động nào cũng có thể làm gia tăng căng thẳng.
Bà Pelosi đến Đài Loan vào tối 2-8 và rời đi chiều ngày 3-8 sau khi gặp nhà lãnh đạo Thái Anh Văn và tái khẳng định sự ủng hộ dành cho hòn đảo.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ra tuyên bố phản đối, lên án động thái này là "vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc một Trung Quốc", "tác động nghiêm trọng tới nền tảng chính trị của quan hệ Trung - Mỹ", và "xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền cùng sự toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc".
Bắc Kinh cũng thông báo sẽ tiến hành "các cuộc tập trận quân sự và hoạt động huấn luyện quan trọng", trong đó có bắn đạn thật, trong tổng cộng 6 khu vực quanh đảo Đài Loan từ ngày 4-8 đến 7-8.
Bắc Kinh trước nay luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và không loại trừ khả năng dùng vũ lực để thống nhất.
Sự chú ý sắp tới sẽ dồn về các cuộc đối thoại an ninh khu vực của ngoại trưởng các nước ASEAN có sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, dự kiến vào ngày 4 và 5-8.
Trong khi đó, căng thẳng vẫn tiếp diễn khi Cơ quan phòng vệ Đài Loan ngày 3-8 cho biết đã cảnh báo 27 máy bay của Trung Quốc đi vào vùng nhận diện phòng không của lãnh thổ này, trong đó 22 chiếc đã vượt qua đường trung tuyến ở eo biển Đài Loan. Nhóm máy bay này bao gồm 16 chiến đấu cơ Su-30 và 11 máy bay khác.
Tuy nhiên, một số nguồn tin của Hãng tin Reuters nói rằng các máy bay Trung Quốc không đi quá xa sau khi vượt qua đường phân cách.
Ngày 2-8, Đài Loan cũng thông báo 21 máy bay quân sự Trung Quốc đã bay vào vùng nhận diện phòng không của hòn đảo.