Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace (phải) nằm trong số các ứng cử viên tiềm năng nhất - Ảnh: REUTERS
Ngày 7-7, Thủ tướng Boris Johnson đã chính thức tuyên bố từ chức sau nhiều tháng chịu áp lực từ cả trong và ngoài Đảng Bảo thủ. Động thái này sẽ mở màn cho cuộc chạy đua vào ghế chủ tịch của đảng có nhiều ghế nhất Hạ viện Anh.
Về lý thuyết, tân chủ tịch Đảng Bảo thủ cũng sẽ nghiễm nhiên trở thành thủ tướng Anh trong thời gian hơn 2 năm còn lại.
Reuters, một hãng tin của Anh, nhận định quá trình tìm kiếm người kế nhiệm ông Johnson sẽ khá mất thời gian nếu theo đúng quy trình. Do Đảng Bảo thủ đang chuẩn bị đại hội vào tháng 10 tới, quá trình sẽ được đẩy nhanh nhất có thể.
Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace và Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak nằm trong số những người có tiềm năng kế nhiệm ông Johnson, theo một cuộc khảo sát của YouGov trong các thành viên Đảng Bảo thủ.
Theo quy định, bất kỳ nghị sĩ Đảng Bảo thủ nào cũng có thể tự ứng cử cho ghế chủ tịch đảng, do đó sẽ có rất nhiều ứng cử viên trong cuộc đua lần này. Yêu cầu tối thiểu là ứng viên phải nhận được đề cử từ ít nhất hai nghị sĩ Bảo thủ khác.
Các nhà lập pháp Bảo thủ sau đó sẽ tổ chức bỏ phiếu kín để loại dần các ứng cử viên và quá trình này chỉ kết thúc khi danh sách chỉ còn hai người.
Các cuộc bỏ phiếu trước đây đã được tổ chức vào thứ ba và thứ năm hằng tuần nhưng quốc hội sẽ nghỉ giải lao 6 tuần bắt đầu từ ngày 21-7 nên quá trình này có thể phải được đẩy nhanh.
Hai ứng cử viên cuối cùng sau đó sẽ bước vào một cuộc bỏ phiếu toàn quốc của Đảng Bảo thủ. Lá phiếu được gửi qua đường bưu điện của các đảng viên Bảo thủ toàn quốc sẽ giúp xác định ai là người chiến thắng cuối cùng.
Không có khung thời gian cố định cho một cuộc đua vào ghế chủ tịch đảng, phần lớn tùy thuộc vào số lượng ứng cử viên.
Bà Theresa May trở thành nhà lãnh đạo chưa đầy ba tuần sau khi ông David Cameron từ chức vào năm 2016 nhưng khi đó tất cả các ứng cử viên khác đều bỏ cuộc giữa đường.
Bản thân ông Johnson cũng từng trải qua một cuộc đua tương tự vào tháng 5-2019 và nhậm chức hai tháng sau khi bà May tuyên bố ý định từ chức.
Johnson cho biết ông sẽ tiếp tục tại vị cho đến khi một thủ tướng mới được bầu nhưng một số thành viên Đảng Bảo thủ trong quốc hội muốn ông rời đi ngay lập tức.